Kategori: ÖNERİLER

Ara 20

Disleksili Çocuklar ve Kitaplar

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin

Aslında her çocuk gibi disleksili çocuklar için de  kitap çok önemlidir. Doğduğu andan itibaren hayatlarının bir parçası haline gelmesi ve aile içi etkinliklerimiz arasında yer alması çocuklarımızın gelişimini destekleyecektir.  Ancak disleksili çocuklar yaşadıkları okuma güçlüğü nedeniyle kitaplara karşı mesafeli durabilirler. Aileleri veya öğretmenleri bu dirençli çocuğa yardımcı olarak, onun kaygılarını azaltacak yaklaşımlarıyla bu ön yargıyı ortadan kaldırabilirler.

Disleksili çocuklar için zor kitap nedir?

Karışık, birbirine geçmiş, el yazısı gibi font tercihleri ya da bir düzlemde gitmeyen şekilli, dalgalı, kıvrımlı yazı türleri kullanılarak hazırlanmış, küçük puntolu kitaplar öncelikle disleksili çocuklar için şekilsel olarak ilk ellerinde aldıklarında göz korkutucudur.

Buna ek olarak dört (kertenkele) heceli ve üstü kelimelerin çok sık kullanıldığı, uzun cümlelerden oluşan, özne ile yüklem arasında yedi sekiz kelimenin olduğu cümlelerden meydana gelen paragrafları okumak, akılda tutmak disleksili çocuklar için zordur.

Disleksili çocukların okumaktan keyif alacığı kitaplar nasıl olmalı?

  • Çocuğun ilgi alanına uygun, onu sıkmayacak konuları içeren,
  • Kısa kelimeler, kısa cümleler ve kısa paragraflardan oluşan,
  • Yazı büyüklüğü ilkokul boyunca 18-24 arasında olan,
  • Yazı aralığı, kelimeler arası boşluklar, kitabın kenar boşlukları, başlıkları, alt başlıkları, uygun yazı fontu kullanılarak hazırlanmış,
  • Bembeyaz bir zemine basılmamış, resim görsel dengesi çok iyi ayarlanmış,
  • Kelimelerin bilinen anlamları kullanılan, betimlemeler, mecaz anlamlar, deyimlerle anlatımdan ziyade sade bir dil kullanılarak anlatım yapan kitaplar

disleksili çocukların okumaktan keyif alacağı ve zorlanmayacağı kitaplardır.

Disleksili çocuklar ve resimli kitaplar arasında nasıl bir ilişki vardır?

Disleksili çocukların olayları zihninde canlandırması, büyük resmi görebilme özellikleri muhteşem bir yetenektir. Bu nedenle, metin ve resim arasında kurulan denge ile söz konusu hikaye iyi anlatıldığında, disleksili çocukların hikayedeki kurguyu zihninde daha iyi canlandırmasını, hayal edebilmesini, kendini kurguya dahil edebilmesine fırsatı sunar.

Nasıl içerikte kitaplar seçmeliyiz?

Basit içerikli kitaplar seçilmelidir. Ağdalı cümleler, uzun paragraflar, konunun anlaşılmasını engeller.

Kısa, net, yalın bir anlatımı tercih edilmelidir. Çocuğunuzun sevdiği bir kitap bulduğunuzda aynı yazarın mutlaka diğer  kitaplarından da edinin. Bu çocuğunuzun, o yazarın dilini ,anlatım tarzını, sadeliğini, hikayelerindeki kurguyu kendisini yakın bulduğunu gösterir.

Son olarak, okumaya isteksiz disleksili çocuklara kitapları sevdirmek için neler yapmalıyız?

Her gün mutlaka 15 dakika çocuğunuza kitap okuyabilirsiniz.

Kitap okumaya başlamadan önce kitabın yetişkin tarafından okunup kitabın ruhuna uygun bir müzikle kitap okunmaya başlanabilir, kitabın konusuna, temasına uygun bir aksesuar takılabilir böylece daha okunmaya başlamadan kitaba bir davet, kitap hakkında bir merak uyandırılabilir.

Çevrenizde olan kütüphaneleri ziyaret edebilir. Ev dışı aktivitelerinize kitabevlerini de ekleyebilirsiniz.

Aynı kitabı bir satır siz, bir satır çocuğunuz okuyabilirsiniz.

Okuma gözlükleri kullanarak, yorganın altında el feneriyle, çadırın içinde….gibi kendinize özel bir okuma alanı ve aparat seçenekleri oluşturabilirsiniz.

Çocuğunuza yaptığı okumalarınızın mutlaka ses kaydını alıp sonra dinletin. Bunu her gün yaptığınızda ilk gün yapılan bir okuma ile okuma metni deyişse bile 15 gün sonra yapılan bir okumanın ses kaydı arasındaki farkı çocuğunuz bile fark edecektir emin olun.

Her gün düzenli olarak kitap okuduktan sonra ayın sonunda okuduğu bütün kitaplarla birlikte çocuğunuzun fotoğrafını çekin ve evin en güzel köşesine asın! Bu onun neyi başardığının somut bir kanıtı olacaktır ve kendiyle gurur duyacaktır.

Mutlaka ama mutlaka her gün 10dk içinden 10dk dışından okuması için çocuğunuzu yüreklendirin. Sakın unutmayın içinden okuduğu bölümü dışından daha kolay okuyacaktır ve yüksek sesle okuduğunu/okuyabildiğini duymak ona iyi gelecektir.

Okuması bittikten sonra okuduğu bölümü size anlatmasını isteyin.

Yazar sen olsan bu bölümü daha farklı nasıl tamamlardın? Yazar sen olsan bu bölüme daha farklı ne eklerdin? Başlığı ne koyardın? Bu hikayeden/bölümden neyi ya da kimi çıkarırdın gibi sorular sorun.

Birçok disleksili çocuk okuma sırasında satırları karıştırabilir. Bu yüzden parmağınızla, okuma cetveli, okuma şeritleriyle ya da bir kalem yardımı ile satırı takip ederek okuma yapmasını öğretebilirsiniz. Bu sayede nerede kalmıştım diye “yeri kaybetmeyecek” ve daha hızlı okuyabilecektir.

Kitap okumak bir keyiftir. Kitap, anne çocuk-baba çocuk arasında güçlü duygusal bir bağ kurulmasını sağlayan araçtır.

Okuma güçlüğü çocuklar için sadece bir zorluktur. Doğru kitap seçimi, uygun teknik, sabır, sürdürülebilir bir okuma rutini ile asla aşılamayacak bir engel değildir. 

Çocuklarınızla okuma yaparken neden okuyamıyor? Neden sürekli takılıyor? Aynı satırı beş kez okudu neden hala yanlış yapıyor? demek yerine uzanın yan yana, kaybolun kitabın konusunda, uzun yıllar sonra geriye dönüp baktığınızda; çocuğunuzun aklında sadece o paylaşım anının güzelliği, keyifli kahkahalarınız, korktuğu satırlarda size sokulup güç aldığı anlar, kahramanı eşek olan bir kitapta sizin sırtınızda olduğu zamanlar kalacak çünkü hiçbir kitabın kahramanı onun hayatında sizin kadar etkili olamayacak….

Bahar Sarıkaya

Bahar Sarıkaya

Eğitimci/Yazar/Disleksi Eğitici Eğitimi

DİSLEKSİLİ ÇOCUKLARA ÖNERİ KİTAPLAR:

SEN DE OKU koleksiyonu, okumaya isteksiz ve okuma güçlüğü olan çocukların ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak, onlara rahat okuyabilecekleri metinsel ve fiziksel özelliklere sahip, ilgi yaşlarına uygun kitap seçenekleri sunuyor. İsteksiz okurlar, okumak için genelde büyük mücadele verirler. Çünkü bu eylemi kolaylıkla gerçekleştirebilecek yeterli deneyimi ve altyapıyı henüz inşa edememişlerdir. Bazen de, disleksi gibi bir öğrenme güçlüğü söz konusudur ve çocuk bunu saklamak için okumaktan kaçınabilir. Devam…

Şub 10

Çocuk Deneyimleyerek Öğrenir

Aile ve Çocuk Danışmanı / Çocuk ve Oyun Terapisti Serap BUHARALI

Gelişim psikolojisine, gelişim veya eğitimi ile alakalı olan tüm kaynaklara baktığımızda bilimsel olarak da ispatlanmıştır ki çocuk deneyimleyerek öğrenir. Deneyimlemek, çocuklar için çok önemlidir. Çocuklar, dünya ile ilgili bağlantısını  deneyimleyerek elde ediyor ve bunu işlevselleştiriyorlar.

Yani “portakal budur” diye resmini göstermek yerine bir portakalı çocuğun eline verdiğinizde,  onu  kokladığında, onu soyduğunda, tadına baktığında  ve portakal sesini kelimesi ile eşleştirdiğinde çok daha farklı olacaktır. Bu yüzden de çocuk gelişiminde ve eğitiminde bunu destekleyici etkinlikler çokça yapılmaktadır.

Hikayeler, masallar ve bununla ilgili çocuğun dünyasında olan en önemli kaynak “kitaplardır”.

Çocuklar kitaplarla ve hikayelerle tanıştırıldığında ve onlarla ilgili etkinliklerle desteklendiğinde görüyoruz ki çocuklar reddetmiyorlar, kabulleniyorlar ve bizzat içselleştiriyorlar.

Bu proje ile özel ve konuyla bağlantılı bir ortam ve bir uzman ile karşılaşmak çocuk için büyük bir zenginlik olacaktır. Hayatı boyunca unutamayacağı bir örültü, bir şablon, bir anı oluşturacaktır ki bu çok önemli ve destekleyici bir durum. Yetişkinlerde öğrenmek yalnızca görmek veya duymak ile olabilirken dünyayı yeni tanıyan çocuk için ortam ve duyularını kullanabilmek daha kalıcı olur.

Çocukların daha çok tecrübeye, daha çok edinime, daha çok çevresi ile ilişki kurmaya ihtiyacı var. Her hikaye çocuğa bir dünya açıyor ve algısına pek çok şey katıyor. Dünyasına kattığı cümleler, figürler, kahramanlar, öğeler, verilen mesajlar çocuk için çok anlamlı bir yer ediyor. Belki de çocuklukta cebimize koyduğumuz en önemli şeyler duyduğumuz hikayeler, kıssalar, fıkralar… Bu tarz şeyler bizde öğrenmede çok etkili oldu.

Yaşadığımız şeyler nerelerde gerçekleşti ise eşlestirip örüntüleme yapıyoruz. Mesela güzel bir anıyı hatırlarken o anıyı nerede yaşadığımızdan bahsederiz. “bir bahçedeydim, güzel bir sahil kenarındaydım, şöyle bir yerdeydim” gibi…

Bu nedenle de bu proje çocukların sadece hikaye okuması noktasında katkıda bulunmakla kalmayıp an’ının kalıcı olup anlamlandırmasına, içsellestirmesine, dünyasını zenginleştirmesine de çok destek olacaktır.

Kitap, deneyim, anı, eğlence, öğrenme

Böyle bir projede yer almayı ben de candan isterim. Bu özel, etkin ve son derece verimli çalışmasından dolayı da Kütüp-Anne Ekibini, projeye destek verenleri tebrik ederim. Bu projenin yaygınlaşmasını, zenginleşmesini, bu zenginliği çocukların yaşamasını dilerim.

Şub 04

Mekanında Okuyoruz Kitap Önerileri

Derleyen: Çocuk Gelişimci Deniz Toprak

#mekanındaokuyoruz

Kütüphanedeki Aslan (Michelle Knudsen)-Uçanbalık Yayınları (Kütüphane)

Dikkat! Bu Kütüphanede Ejderha Var! (Carly Hart)-Pearson Yayınları (Kütüphane)

Kütüphane Tavşanı-Organik Kitap (Annie Silvestro)-Beyaz Balina Yayınları (Kütüphane)

Dünyanın En Yüksek Kitap Dağı (Rocio Bonilla)-Günışığı Kitaplığı (Kütüphane)

Madeline Finn İle Kütüphane Köpeği (Lisa Papp)-Hep Kitap (Kütüphane)

Tavşan Maydanoz’un Kitapları Anlatan Kitabı (Frances Watts)-Binbir Çiçek Yayınları (Kütüphane)

Bekçi Amos’un Hastalandığı Gün (Philip C. Stead)-YKY (Hayvanat Bahçesi)

Gergedanlar Krep Yemez (Anna Kemp)-Pearson  (Hayvanat Bahçesi)

Mamut Yıkama Rehberi (Michelle Robinson)- Pearson (Banyo)                   

Rosie’nin Şapkası (Jullia Donaldson)- Beta Kids ( Park, bahçe, orman)

Temiz (Emily Gravett)- Beta Kids ( Orman)

Bu Kitap Benim Köpeğimi Yedi (Richard Byrne)- Uçan Fil Yayınları ( Sırt üstü uzanarak)

Bir Fikirle Ne Yaparsın? ( Kobi Yamada)- Nar Çocuk ( Sırt üstü uzanarak, hayal gücü)

Aç Tırtıl (Eric Carle)-Mavibulut Yayınevi ( Park, bahçe, Konya Tropikal Kelebek Vadisi)

Beyoğlu Macerası (Sara Şahinkanat)-YKY ( İstanbul Beyoğlu)

Yüz Yüz (Leo Lionni)- Elma Yayınevi (Deniz, deniz kıyısı, akvaryum)

Diş hekiminde (Anne Civardi)- Tübitak Yayınları ( Diş hekiminde)

Katie ve Yıldızlı Gece (James Mayhev)-YKY ( Sanat Müzesi)

Dalga (Suzy Lee)- Maev Yayıncılık (Deniz, deniz kıyısı, akvaryum)

Esrarengiz Kemancı (Kathy Stinson, Dusan Petricic)-Kuraldışı Çocuk (Klasik müzik konseri, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası)

Bir Milyon Ne Kadar Büyük? (Anna Milbourne)-Tübitak Yayınları (Gökyüzü (gece))

Memo ve Ay (Alice Briere-Haquet)- Mavibulut Yayınları (Gökyüzü (gece))

Çok Çok Büyük Bir Dinozor (Richard Byrne)-Formül Yayıncılık (Medeniyet, Arkeoloji Müzesi)

İyi geceler, Farecikler (Frances Watson)-1001 Çiçek Yayınevi (Yatak, uyku öncesi)

Küçük Ayı ve Ahlat Ağacı (Yalvaç Ural)-YKY (Orman)

Uçakta (Anne Civardi)-Tübitak Yayınları (Uçakta)

Müzisyen İnek Sırma (Geoffroy de Pennart)-Kır Çiçeği Yayınları (Klasik müzik konseri, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası)

Bir Dostluk Masalı (Susanna Isern)-Uçanbalık Yayınları ( Postane)

Tren İstasyonunda Bir Gün (Olivia Brookes)- Tübitak Yayınları (Tren Garı)

Havalimanında Bir Gün (Olivia Brookes)- Tübitak Yayınları (Havalimanı/Havaalanı)

NOT: Tüm kitapları bağlamında veya sırtüstü/yüzüstü uzanarak, hayal gücünüzle canlandırarak okumalar yapıp, ardından çocuğunuzdan resimlemesini istemeniz; öğrenmesini kalıcı ve keyifli bir hale getirecektir.

Şub 04

Bağlamda Okumak

Yazar: Çocuk Gelişimci Deniz TOPRAK

    En genel tanımıyla öğrenme, organizmada gerçekleşen kalıcı davranış değişikliğidir. Doğumla başlayan çevreyi algılama serüveni kümülatif bir şekilde ilerleyerek bireyin kendi dünyasını inşa etmesini sağlar. Bireysel olarak başlayan bu yaşam serüveni çevremize uyum sağlama süreciyle birleşerek daha büyük dünyaları inşa etmemize olanak sağlar.

   Organizmanın yaşamını sürdürmesi, büyük ölçüde çevresindeki değişmelere başarılı olarak uyum sağlama yeteneğine bağlıdır. Etkin uyum sağlama ise öğrenmeyle mümkündür. Duruma uygun tepkide bulunma, çevreye nasıl uyum sağlayacağını öğrenme, genellikle yaşamı sürdürebilmek için temel bir koşuldur (SENEMOĞLU, N., Gelişim, Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya, Ankara, Yargı Yayınevi, 2013, syf.92).    İçinde bulunduğumuz uygarlığı yaratmamız, daha önceki insanlardan daha zeki veya daha yetenekli olduğumuzdan değil, daha çok şey öğrenmiş olduğumuzdandır. İnsanın öğrenme yeteneği onun yaşayış tarzının sürekli değişmesine olanak verir(CÜCELOĞLU, D., İnsan ve Davranışı, Eylül 2010, syf. 139). Daha çok şey öğrenen insan çevreye aynı oranda uyum gösterir. Yeni öğrenmeler beraberinde nicelerini getirir, insan merak ve öğrenme döngüsüne girmeye gönüllü hale gelir.

   Öğrenme sürecinde kullandığımız duyu organlarımızın sayısındaki ve kullanma yoğunluğundaki artış ile öğrenme süreci kalıcı hale dönüştürebilmektedir. Örneğin; İngilizce çalıştığımızı ve bir kelimeyi (strong=güçlü) ezberlemeye çalıştığımızı varsayalım. Kelimenin yalnızca anlamını not almamız görme algımızı; belki kelimeyi ve anlamını 3-4 defa tekrar etmemiz görme ve işitme algılarımızı; kelimeyi çalışırken yüksek sesle söylemek ve beraberinde kollarımızla güçlü işareti yapmak görme, işitme ve dokunma algılarımızı bir arada çalıştıracaktır.

   Birden fazla duyuyu kullanarak öğrenme çalışmalarının öğrenmeyi kalıcı hale getirmesine verilebilecek belki de en evrensel örneklerden birisi ‘bisiklete binmek’tir. Bisiklete binerken görme, işitme, dokunma ve koklama duyularını bir arada kullanırız. Yolu ve gidonu görür; çevredeki sesleri işitir, tehlikeli olabilecek sesleri ayırt ederiz; havayı koklar; bisikletin pedalına ve gidonuna, rüzgara hatta belki ağaçlara dokunarak bu deneyimimizi gerçekleştiririz. Ve aradan ne kadar uzun süre geçerse geçsin bir bisiklete bindiğimizde öncelikle pedal düzeltir, ardından sürüşümüzü gerçekleştiririz.

   Bu sebepledir ki, bir kitabı bağlamında okumak (kitabın içeriğine uyum sağlayacak mekanda kitabı okumak) o kitabı özümsememizi sağlar. Mekanda okuyoruz, mekanında okuyoruz projesinin bu sebeple çok kıymetli bir proje olduğunu görebiliriz. Okuma alışkanlığını kazandırmak için çok elverişli olan bu durumu, gelecek nesillerimiz için kalıcı bir öğrenmeye dönüştürmek bizim elimizde. Kütüphane maceralarının anlatıldığı bir kitabı, kütüphane ortamında okumak bir çocuğun gözünde her şeyin mümkün olduğunu görebilmesini sağlar. Hayal kurmasını destekler.

Beyza, ODTÜ Kütüphanesi, Kütüphane Faresi: Evim Güzel Evim

Özellikle son yıllarda tablet, telefon ve televizyon program ve oyunlarına olan düşkünlük göz önüne alındığında, bu projenin bir can simidi olabileceğini açıkça fark edebiliriz. Bağlam içerisinde yapılan okumalarla çocukların ve bireylerin kendilerini daha fazla konsantre olmuş, daha mutlu ve zihnen daha özgür hissedeceklerini düşünüyorum.
Konuya ilişkin oluşturmuş olduğum kitap listesine ulaşmak için tıklayınız.

Kitapla kalın…

#mekanındaokuyoruz

Oca 21

KİTAP DOSTU ÇİZGİ FİLMLER-II

Dr. Öğretim Üyesi Fadime ŞİMŞEK İŞLİYEN

Canım Kardeşim

Image result for canım kardeşim mine ve müge

Çizgi film Müge ve Mine adlı iki kardeşin anneleri, babaları ve kedileri Mıncır’la yaşadıkları gündelik olayları konu ediniyor. Müge ilkokula gidiyor, Mine ise henüz okula gitmiyor. Müge ile Mine’nin evleri kitap anlamında oldukça zengin. Evin salonunda bir kitaplık yer alırken, TV ünitesinin alt bölmesi de yine kitaplara ayrılmış. Salonda ayrıca evin kedisi Mıncır için de bir okuma köşesi yapılarak buraya da yine küçük bir kitaplık konulmuş. Çünkü Mıncır, bir bölümde kendisinin de dile getirdiği gibi “diğer kedilerden farklıdır. O kitap okumayı çok sevmektedir.” Müge ile Mine’nin annesi Lale de okumayı seven bir karakter olarak karşımıza çıkıyor. Lale’yi birçok farklı bölümde salonda kitap okurken görüyoruz -ki bu benim çok sevdiğim ayrıntılardan biridir- . Bazı bölümlerde ise okuma eylemini evin büyük kızı Müge’nin gerçekleştirdiğini görüyoruz. Bu anlamda Canım Kardeşim sıklıkla kitap okuma vurgusu yapan ‘kitap dostu’ bir çizgi film.

Canım Kardeşim’in ‘Kitap Okumak Güzeldir’ adlı bölümü, kitaba ve kütüphaneye ilişkin hazırlanan önemli bir bölüm olarak dikkat çekiyor. Bu bölümde Müge okuduğu kitaptan, içinde hiç resim olmadığı için sıkılır ve kitabı okumakta zorlanır. Bu sırada Lale Hanım, kızlarının odasına gelir. Müge kitapla ilgili sıkıntısını annesi ile paylaşır. Bunun üzerine anneleri kitapların her zaman resimli olamayacağını üstelik bunun hiç de kötü bir şey olmadığını söyler. Kızlarını ikna etmek için konuşmasını şöyle sürdürür: “Resimleri olmayan kitaplarda okuduğunuz her satırı, her olayı, her anı hayal edebilirsiniz. Hayal dünyanız genişler. Hem kitap okuyunca birçok yeni arkadaş tanırsınız. Kitaplar sizi alır bambaşka yerlere götürür. Adeta dünyayı gezersiniz.” Lale Hanım, kızları ile kitaplar üzerine sohbet ederken babaları Galip eve gelir. O da sohbete katılır. Ve birden aklına çocuklarını kütüphaneye götürme fikri gelir. Hep birlikte kütüphaneye giderler. Galip, kütüphanede kızlarına öncelikle sessiz olmaları gerektiğini öğretir. Ödünç almak için ‘küçük motosiklet dünyayı dolaşıyor’ adlı bir kitabı seçerler. Bunun üzerine hayal kurmayı çok seven Mine yine renkli hayallere dalar. Mine’nin hayallerinde küçük motosiklet, gece olduğunda kitaptan dışarı çıkar. Tüm arkadaşlarını uyandırır. Ve kitapların içinden teker teker oyuncak trenler, ayılar, uçaklar çıkar. Hep birlikte kütüphanede istedikleri gibi dolaşırlar. Ablasının ve babasının kendisine seslendiğini duyan Mine hayallerini bir kenara bırakarak gerçek dünyaya döner. Seçtikleri kitabın öyküsünü bir an önce öğrenmek için eve dönerler. Çocuklar kütüphaneyi çok sevmişlerdir. Mine de okumayı öğrenmek için artık çok isteklidir. Babası ona, ‘okumayı öğreninceye kadar istediği kitabı okuyabileceğini’ söyler.

Bu bölümde aslında kitaplar hakkında çocuklara son derece önemli bilgiler verildiğini görüyoruz. Ayrıca kitapların çocukların hayal gücünü nasıl harekete geçirdiği, Mine’nin hayal dünyası üzerinden oldukça renkli bir şekilde yansıtılıyor. Bununla birlikte söz konusu bölümün, çocukların çok küçük yaşlardan itibaren kütüphaneler ile tanıştırılması gerektiğine işaret etmesi açısından da dikkate değer olduğunu düşünüyorum. Ve son bir not: Çizgi filmin sonunda babasının Mine’ye ‘okumayı öğrenene kadar ona istediği kitabı okuyabileceğini’ söylemesi, çocuğun okuma alışkanlığı kazanmasında, ebeveynlerin etkin bir rol oynadığını göstermesi adına oldukça önemli.  

Rafadan Tayfa

Image result for rafadan tayfa poster

Çizgi film, Akın, Kamil, Hayri ve Mert’ten oluşan ve kendilerine ‘Rafadan Tayfa’ adını veren dört çocuğun mahallelerinde yaşadıkları olayları konu ediniyor. Çizgi filmde genellikle mahalle yaşamında yer alan dostluk, dayanışma, yardımlaşma gibi temalar işleniyor. Çizgi filmin ana karakterlerinin tümü okula giden dolayısıyla da okuryazar olan çocuklardan oluşuyor.

Yerli yapımlar arasında sanırım okuma temasına en sık yer veren çizgi film Rafadan Tayfa. Çizgi film karakterleri birçok bölümde kitap, gazete ve dergi okurken görülüyor. Çizgi filmde kitabın yanı sıra gazete ve derginin de yer alıyor olması ayrıca takdire şayan. 

Rafadan Tayfa’nın iki bölümünde kütüphane temasının işlendiğini görüyoruz. ‘Yumak’ın Kulübesi’ adlı bölümde kahramanlarımız, bir yandan Hayri amcanın köpeği Yumak için bir kulübe yapmaya çalışırken bir yandan da Akın’ın gizli gizli gittiği yerin izini sürerler. Akın kendisine, “nerelerdesin” diye soran arkadaşlarına, “öyle güzel bir yerdeydim ki…” diye cevap verir. Bunun üzerine Kamil, “maça mı gittin yoksa” diye sorar. Akın, “hayır” der ve arkadaşlarına gittiği yere ilişkin birkaç ipucu verir: “Boş girersin dolu çıkarsın. Orada çok sessiz olmamız gerekir. Bazen parmak ucunda yürümeliyiz sessiz sessiz.” Bölüm sonunda abisi ve arkadaşları Akın’ın nerede olduğunu bulur. Akın kütüphaneye gitmektedir. Ve Yumak için önerdiği kulübe tasarımını da orada okuduğu kitaplardan öğrenmiştir. Bunun üzerine Hayri, Mert ve Kamil de kütüphaneye gitmeye karar verirler.

Rafadan Tayfa’nın ‘Zihin Kütüphanesi’ adlı bölümünde ise kütüphane bu kez bir metafor olarak

karşımıza çıkıyor. Mert bir dergide okuduğu yazıyı arkadaşları ile paylaşır: “Bilim adamlarına göre insan hafızası bir çeşit kütüphaneye benziyormuş. Yaşadığımız olaylar, anılar, bilgiler bir kitaplıkta gibi saklanıyormuş. Eğer kütüphanene yani zihnine hâkimsen, odaklanarak hafızanı çok daha iyi kullanabiliyorsun.” Bunun üzerine Rafadan Tayfa ekibi, ‘isim şehir hayvan’ oyununu oynarken bu bilgiyi test etmeye çalışırlar. Ve seyirci sırayla karakterlerin zihinlerine konuk olur. Mert’in zihni tıpkı okuduğu haberdeki gibi bir kütüphaneye benzemektedir. Oyun oynarken aradığı bilgiyi kütüphanenin bilgisayarına yazar, bu şekilde bilginin kayıtlı olduğu rafa ulaşır. Hayri ve Kamil’in zihinleri ise Mert’in ki kadar düzenli değildir. Çünkü onlar Mert’ten daha az kitap okumaktadırlar.  

Nane Limon

Image result for nane limon poster

Nane Limon, Nane ve Limon adındaki iki kardeşin gündelik yaşamlarında başlarından geçen olaylara ilişkin bir çizgi film. Çizgi filmin diğer karakterleri de yine adlarını sebze ve meyvelerden alıyor. Örneğin Nane’nin en yakın arkadaşı Çilek, Limon’un en yakın arkadaşı ise Biber’dir.

Nane Limon kütüphane temasını işleyen sayılı çizgi filmlerden biri olması itibariyle önem taşıyor. Çizgi filmin ‘Kütüphane’ adlı bu bölümü aynı zamanda Milli Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı 4. sınıf Türkçe ders kitabında da ‘izleme-dinleme’ metni olarak kullanılıyor. Bu bölümde Limon ile Biber, fen bilgisi öğretmenlerinin verdiği araştırma ödevi için Turp abinin önerisi ile kütüphaneye giderler. Turp abi orada, aradıkları konuyla ilgili fen bilgisi kitaplarının en arka rafında, eski kalın bir kitap olduğunu söyler. “O kitabın ilk sayfalarında işinize yarayacak çok önemli bir bilgi bulacaksınız” diyerek onları okulun kütüphanesine yönlendirir. İkili kütüphaneye adım atar atmaz, ‘sessiz olmaları’ konusunda öğretmenleri tarafından uyarılır. Çünkü şimdiye dek hiç kütüphaneye gitmemişlerdir. Ve orada nasıl davranılması gerektiğini bilmemektedirler. Aradıkları kitabı bir türlü bulamazlar. Bunun nedeni ise kitapların raflarda alfabetik sıraya göre dizilmiş olduğunu bilmemeleridir. Bu bilgiyi o sırada kütüphaneye gelen arkadaşları Çilek’ten öğrenirler. “Kitaplar harf sırasına göre mi dizilir?” diyerek şaşkınlıklarını ifade ederler. Uzun aramalar sonucunda Turp abinin söylediği kitabı bulurlar. Kitabın ilk sayfalarında ellerine bir not geçer. Bu notu Turp abi onlar için bırakmıştır. Kâğıtta şunlar yazmaktadır: “Emek harcanmadan asla başarıya ulaşılamaz sevgili öğrenciler. Bunu asla aklınızdan çıkarmayın. Araştırmaya devam edin.” Bunun üzerine Limon ve Biber hatalarını anlarlar. Ve araştırmaya devam ederler. Kütüphanede kendi konularına ilişkin çok sayıda kitap bulurlar ve ödevlerini hazırlarlar. Öğrendikleri yeni bilgiler sayesinde bir de deney yapmaya karar verirler. Sınıftaki sunumlarında bu deneyi de kullanırlar.

İbi

Image result for ibi çizgi film poster

Kitap dostu çizgi filmlerden bahsetmişken İbi’ye değinmeden geçmeyelim. Çizgi film İbi ve yakın arkadaşı Tosi’nin, ‘Baldiyar’ adında eski bir atlası bulmak için çıktıkları yolculukları konu ediniyor. Çizgi filmin bir bölümünde bu ikilinin yolları kütüphane şehri Sobo’ya düşüyor. Bu bölüm ana tema olarak olmasa bile yine de içeriğinde kütüphaneye yer vermesi itibariyle burada anılmayı hak ediyor. Kütüphane şehri Sobo adından da anlaşılacağı gibi devasa bir kütüphaneyi andırıyor. Çünkü şehrin binaları kitap şeklinde tasarlanmış. Bu şehirdeki insanlar boyunlarına astıkları kitaplarla geziyorlar. Bu bölümde ayrıca İbi ve Tosi’nin yolu bir kütüphaneye de düşüyor. Orada, kitapların içinde kaybolmuş engelli bir kütüphane görevlisine yardım ediyorlar. Birkaç farklı konuya birden dikkat çekmesi adına önemli bir bölüm. Bu arada Sobo’nun tüm kitapseverlerde “keşke bu şehir gerçek olsa hissi” uyandıracağına da hiç şüphem yok.

Bitirirken…

Buraya kadar çocuklara kitap sevgisi ve kütüphane merakı aşılayan çizgi filmlerden söz etmeye çalıştım. Ama bir de biz yetişkinleri de okuma eyleminin içine dahil eden çizgi filmler var. Mesela Niloya’nın bir bölümünde annesi uyumadan önce Niloya’ya masal okuyor. Bir başka bölümdeyse annesi Niloya’ya karne hediyesi olarak kitap armağan ediyor.

Aslan adlı çizgi filmin bir bölümünde Aslan, Mehmet ve Zeynep, içinde maketlerin yer aldığı ‘denizaltı’ adındaki bir kitaptan yola çıkarak, kitapta anlatılanlara ilişkin kendileri de maketler hazırlamaya karar veriyorlar. Aslan’ın dedesi de çocuklara bu konuda yardımcı oluyor.

‘Elif ve Arkadaşları’ adlı çizgi filmde ise öğretmenleri anaokulunda onlara kitap okuyor. Sonra tüm sınıf o hikâyeyi bir oyun olarak canlandırmaya çalışıyor.

Görünen o ki çizgi filmler yalnızca çocuklara değil ebeveynlere ve eğitimcilere de bir mesaj yolluyor. O halde aldık biz o mesajı. O iş bizde değil mi sevgili ebeveynler ve öğretmenler… 

Oca 21

KİTAP DOSTU ÇİZGİ FİLMLER-I

Dr. Öğretim Üyesi Fadime ŞİMŞEK İŞLİYEN

Sevgili ebeveynler, bir çizgi film sadece bir çizgi film midir sizce?

‘Çocuk ve medya’ ilişkisine dönük yaptığım literatür çalışmaları ve bizzat çocuklarla/ailelerle gerçekleştirdiğim görüşmeler sonucunda şunu söyleyebilirim ki bir çizgi film kesinlikle sadece bir çizgi film değildir. Çünkü çocuklar artık sadece anne ve babalarını değil, çok sevdikleri çizgi film karakterlerini de rol model olarak görüyorlar. Hatta kimi zaman onlarla daha kolay özdeşlik kurabiliyorlar. Mesela bir anne, “Niloya çok şeker yediği için dişi çürüdü, biz de şeker yemeyi bıraktık” diyebiliyor. Çocuklarının Pepee’den diş fırçalamayı ya da kardeşini kıskanmamayı öğrendiğini söyleyen o kadar çok anne var ki…

Çocuklara gelince… Şekiller, kavramlar, renkler ve sayılar gibi eğitsel bilgilerin yanı sıra gündelik yaşam pratiklerine ilişkin birçok şeyi de yine çizgi filmlerden kolaylıkla öğrenip uygulayabiliyorlar. Bu anlamda çocuklar kendileriyle özdeşleştirdikleri çizgi karakterlerin olumlu ya da olumsuz birçok davranışını taklit ederek benimseyebiliyorlar. Hani diyor ya Jim Rohn, “İnsan, birlikte en çok zaman geçirdiği beş kişinin ortalamasıdır” diye. Tıpkı bunun gibi günümüz çocukları da en çok izledikleri çizgi karakterlerin ortalamasıdır aslında. Bu yüzden hangi çizgi filmleri izledikleri ve hangi çizgi karakterleri sevdikleri büyük önem taşıyor. Bu noktada ebeveynlere düşen en büyük görev çocuklarının severek izledikleri içerikleri takip etmek ve çizgi film seçimi noktasında yönlendirici olmak. Bununla birlikte çizgi filmleri çocuklarla beraber izlemek ve sonrasında hep birlikte kritiğini yapmak da yine çocukların genelde ‘televizyon’ özelde ise ‘çizgi filmler’ konusunda bilinçlendirilmeleri adına önem taşıyor. 

Doğru içeriklerin tercih edilmesi halinde çizgi filmler çocukların dilsel ve bilişsel becerilerini geliştirdiği gibi gündelik yaşam pratiklerine dair çok çeşitli kazanımların elde edilmesini de sağlayabiliyor. Kitap okuma kültürünü de pekâlâ bu pratiklerden biri olarak ele alabiliriz.

Kitap Okuma Kültürü ve Çizgi Filmler

Okuma kültürünü kazanma, bireyin erken çocukluk döneminden itibaren kitaplarla tanışması ile başlayan bir süreç. Dolayısıyla çocukların kitaplarla tanışması için 7 yaş çok geç. Bebeklikten itibaren çocukların kitaplarla tanışmaları okuma kültürünün kazanımı noktasında çok önemli. Çocuk, kitabı ilk olarak bir oyun aracı olarak görmeli, onunla dilediği gibi oynamalı kimi zaman dişlemeli kimi zamansa ‘yalayıp yutmak’ deyişini hayata geçirmek istercesine kitabının tadına bakmalı! İlerleyen süreçte de ebeveynlerinden yaşına uygun hikâye ve masal kitapları dinleyerek kitaplarla olan bağını güçlendirmeli. Görüldüğü gibi okuma kültürü aslında bir dizi süreci kapsıyor. Çocuğun kitaplarla okulöncesi dönemde tanışması, kitaplarla oynaması, kitapları sevmesi ve okuryazar olmasıyla birlikte kitap okumayı alışkanlık haline getirmesi bu sürecin en önemli dönemeçleri. Bu süreçte çocukların anne ve babalarını kitap okurken görmeleri son derece önemli. Fakat en az bunun kadar önemli olan bir diğer husus da çocukların özdeşlik kurdukları çizgi karakterleri de kitap okurken görmeleri.  Bu, rol modellik noktasında oldukça dikkate değer bir ayrıntı esasında.

Her ne kadar kitap, genellikle televizyonun karşıtı olarak konumlandırılıyorsa da bu görüş, günümüzün çoklu medya ortamında giderek anlamını yitirmeye başladı. Bu nedenle genelde televizyonun özelde ise çizgi filmlerin çocukların hayatında önemli bir yere sahip olduğu realitesini yadsımak yerine kitap okuma kültürünü pekiştirmek adına çizgi filmleri bir araç olarak görmek gerekir. Dolayısıyla çocukların kitap okuma alışkanlığı kazanması noktasında çizgi filmlerden pekâlâ yararlanılabilir. Örneğin çizgi filmlerdeki karakterlerin kitap okuyor olmaları ya da aradıkları bir bilgiye elektronik araçlar yerine kütüphanede kitap karıştırarak ulaşıyor olmaları; yine söz konusu karakterlerin evlerinde bir kitaplığın bulunuyor olması çocukların çok küçük yaşlardan itibaren kitapla tanışmaları adına iyi bir adım olabilir. Başta TRT Çocuk kanalında yayınlanan çizgi filmler olmak üzere yerli birçok yapım, çocuklara bazı temel kavramları, eğitsel, toplumsal ve kültürel davranış kalıplarını öğretme amacı taşıyor. Bu nedenle özellikle son yıllarda çizgi filmlerde kitap ve kütüphane temaları ‘özenle’ işleniyor. Çizgi filmlerde, okuma kültürünün kazandırılmasına ve yaygınlaştırılmasına yönelik birtakım adımlar atıldığını görmek gerçekten mutluluk verici. Bu anlamda sizlere fikir vermek adına söz konusu yapımlardan bazılarına kısa kısa değinmenin yerinde olacağını düşünüyorum.

Kitap Dostu Çizgi Filmlere ilişkin örnekleri merak ediyor musunuz?

Öyleyse okumak için tıklayınız.

Ara 10

Okulda Edinilen Bilgilerin Hayattaki Yansımaları

Dünyanın her yerinde her bir bireyin eğitim alma hakkı mevcut. Öyle ki birçok ülkede bu eğitim hakkı aynı zamanda ‘zorunlu eğitim’ olarak karşılık buluyor. Eğitim süreçlerini yöneten kaygı ise, bireyleri iyi bir geleceğe hazırlamaktır. Devletlerin zorunlu eğitim şartı koymasının, her bir vatandaşının ülkeye ve devletine faydalı olabilmesinin dışında başka bir anlam taşıma ihtimali yok gibidir.

Eğitimi büyük çoğunlukla bir rol ya da bir meslek edinmek için alıyoruz. Ortaöğretim son sınıfa kadar öğrendiklerimizi bir sınav vasıtasıyla değerlendirmeden geçirip üniversiteye, yani rolümüzü edinmemizin son adımına geliyoruz. Yeteneklerimiz, isteklerimiz ya da becerilerimiz bu noktada geçersiz. Zira eğitim kişiye göre bölünmüyor, her bir bireye eşit şekilde eşit şartlarda aynı bilgiler veriliyor. Oysa bu kişiler aldıkları bilgileri hayatlarına geçirmeden sadece kâğıt üzerinden öğrenerek bu yolun sonuna geliyorlar. Üniversite öncesinde edinecekleri role doğru ilerlerken de kâğıt üzerinde öğrendikleri bilgilerle hiçbir hayat tecrübesi olmadan ya da seçecekleri role ait bir edinimleri olmadan başka bir kâğıt üstü eğitim modeline geçiyorlar.

Peki, standart eğitim sisteminin gidişatını bozmadan sadece yeni mekân ve yeni alanlarda hem okulda başarıyı arttırabileceğimizi hem de çocuklarımızın yeteneklerini keşfetmelerine yardımcı olabileceğimizi söyleseydim. Buna tepkiniz ne olurdu?

Okul öncesi dönem haricinde ilkokul ve ortaöğretim düzeyindeki çocuklar için karakter keşfi ile birlikte ilgi alanlarının doğrudan geliştirilmesine yönelik bir eğitim modeli öngörülebilir. Amaç okulda öğrenilen bilgilerin hayata geçirilmesi olmak ile birlikte yetenek ve mesleki gelişim temel eğitimini de sağlamaktır. Kağıt üzerinde verilen eğitime üç boyutlu eğitim alternatifi de diyebiliriz.

Şimdi her mahallede bir kütüphane olduğunu hayal edelim. Kütüphane olmayanların dahi okul kütüphanelerine rahatça gidebildiğini ya da etüt merkezlerinin bahsettiğimiz eğitime destek verdiğini düşünelim. Kütüphanelerin bir bölümünü ‘kendimi keşfediyorum’ malzemelerine ayıralım.

  1. Meslek Kutuları
  2. Teknik Malzeme Seçkisi
  3. Üretim Kavanozları
  4. Sanat Tepsileri

Meslek kutularının kullanımdan kasıt, bir öğrencinin üniversite seçimlerinden sonra kazanıp edindiği mesleğiyle ilgili ortaöğretim döneminde temel bir eğitim almasına yardımcı olmaktır… Tek bir kutu ile sınırlı kalmamasının sebebi ise bir öğrencinin yeteneği doğrultusunda illaki seçtiği kutulardan biri ya da birkaçında geliştirdiği ve karar verdiği ‘kendi yolunu’ seçme serüvenine öncülük etmektir. Spor ile ilgilenen bir öğrenci kutuların içinden mimarlık mesleğini seçmeyebilir. Spor kutusunu seçer. Aynı zamanda ikinci bir seçeneğe sahip olsun diye teknik bilgi seçkisinden de yararlanır. Kendini ifade etme yöntemini pekiştirmek için sanat tepsisini kullanır. Ve üretim kavanozuyla da tüm bu malzemelerden kendi yolunu üretebilir.

Meslek kutularının içeriği basit mesleki malzemelerle dolu olur. Mesela mimarlık için cetveller, kalemler, minyatür evler, ahşap bloklar, teller, kireç tozları, ilk mimari örneklerini inşa etmeye yarayacak basit temel malzemeler olabilir. Ya da Terzi için ipler, iğneler, kasnaklar, model olacak bebekler, birçok renkli kumaşlar, makas, kontür sabunu, kalıp çıkartma kağıdı olabilir. Meslek kutularını hazırlarken o meslek ile ilgili parmak kaslarının doğru geliştirilmesi, erken yaşta fikir sahibi olabilmesi için o meslek sahibi bireylerin kullandığı her türlü malzemeyi içerik olarak eklemek uygundur.

Meslek kutularının ana yardımcısı olan zeka tiplerine uygun olarak bölümlere ayrılabileceği gibi ders isimlerine göre de ayrılabilen Teknik malzeme kutuları. Tarih, coğrafya, Türkçe, matematik, fen bilimleri sayılabilir. Ayrıca Görsel zeka, dilsel zeka, mantıksal zeka ve işitsel zeka olarak da ayrılabilir. Bu malzeme çeşitliliğine göre belirlenebilecek seçeneklerdendir. Mesela işitsel zeka ya da / müzik kutusunu müzik aletleri ve notalar koyalım. Seçtiğimiz meslek ise şarkıcılık değil de aşçılık olsun. Aklınızda hala bir fikir oluşmadıysa devam ediyorum. Mutfak aletleriyle müzik yapmayı denediniz mi bilmiyorum. Ya da yemek yaparken dans etmeyi. Bu iki kutuyu seçen çocuğun yemek yaparken şarkı söyleme arzusunu okuyabilirsiniz . Ya da itfaiye kutusunu seçen bir çocuğun, kimya teknik malzeme seçkisini eline aldığını düşünün. Ateşin harlanmasını sağlayan kimyasal tepkimeleri merak ettiğini öngörebilirsiniz.

Üretim kavanozları her biri tek bir malzemeden oluşmaktadır. Tek bir malzeme birden fazla yetenek ve meslek temel eğitimine katkı sağlayabilecek biçimde seçildi. Mesela, Pamuk, kuru fasulye, renkli kuş tüyleri, ince çubuklar, renkli küpler, renkli boncuklar (ya da her biri ayrılmış renk renk boncuk kavanozları/ Kırmızı boncukların kanımızda bulunan alyuvarlar olarak kullanılabileceğini düşünebilirsiniz ya da mavi boncukların deniz). Sayısı kullanım alanı genelliğine bağlı olarak arttırılabilir. Öğrenci tarafından birden fazla kavanoz seçilebilir. İlk başta tercih ettiği meslek kutusu ve teknik malzeme seçkisi ile üretim kavanozunda tercih ettiği tek materyali birleştirmeyi, mantık yürütmeyi ve düşünmeyi deneyecektir. Bu noktada eğitimcinin desteğini alabilir. Daha önce tecrübe edilen malzeme kullanımının öğrenci tarafından keşfedilmesi için küçük ipuçları verilebilir. Mesela: Polis olmak isteyen çocuk polis mesleği ile ilgili malzeme kutusunu alır. (telsiz, büyüteç, kelepçe, mürekkep, tebeşir, numune poşeti)Teknik destek seçkisinden de sağlık içeriğini seçer. (cımbız, numune inceleme kutusu, mikroskop, not defteri, boş ilaç kutuları, iğne) Bu öğrenciye eğitimci tarafından bir sözlük verilir. Araştırma yönünü kuvvetlendirmek amacıyla bazı kelimeler söyler ve bulmasını ister. Sözcükleri bulan öğrenciden yine anlamlı bir cümle kurması istenir. Kavanoz seçimine sıra geldiğinde ise polis ve sağlık ikilisini tamamlayacak bir malzeme seçilir. Bu malzeme doğrultusunda öğrencinin bir nesne ya da fikir üretmesi istenir. Mesela kuru fasulye. Kuru fasulye öğrenci ile seçilen sanat tepsisine konulur. Mermiye benzeyecek şekilde boyanması istenir. Tüm bunlardan sonra polislik ile ilgili olabileceği düşünülen bazı kitaplar da masanın üzerine yerleştirilir. Bu konuda kitap seçmek oldukça zor olabilir. Belki teknik malzeme seçkisinden yola çıkarak sağlık alanında kitaplara bakılabilir. Ucu açık ve öğrenilmek üzere adım atıldığında devamının geleceğine inanıyorum.

Kullanılacak malzemeler kadar bu malzemelerin akılda kalıcılık ve yaratıcılığı arttırmak için sanatsal faaliyetleri her türlü ders içeriğine eklemek gerekiyor. İster doğa bilimciliği, ister mimarlık, ister öğretmenlik isterse de doktorluk mesleğinin temel eğitimi verilmek üzere ders yapılsın. Okulda öğrenilen bilgileri çizim, şekil verme ya da tasarlama yöntemleriyle geliştirmek gerekiyor. Peki sanat tepsilerine eklenebilecek malzemeler nelerdir. Elbette ilk önce boyalar ve kağıtlar. Sulu boya, akrilik boya, pastel, oil pastel ve kuru boya. Kağıtlar ise, kartonlar, keçeler, evalar, tırtıklı kağıtlar, renkli fotokopi kağıtları, çizgili ve kareli a4 kağıtlar. (kareli olan kağıtların tasarım açısından kullanışlı olabileceğini düşünüyorum.) Oyun hamurları, kil ya da toprak hamurlar da sayılabilir. Tüm bunların içinden sadece birkaç kuru boya ve oyun hamuru da iş görebilir. Seçenek arttıkça kullanım alanı genişler sadece.

Sanatsal faaliyetlere kaynak olması açısından kitaplar ve flash kartlar da öncelikli materyallerimiz olarak tercih edilebilir. Bunların daha ayrıntılı içeriğe sahip olanlara öncelik verilmeli. Kitapların öğretici dilinden farklı olarak fikir üretimine katkı sağlayabilmesi önemli. Her kütüphanede en az bir harita inceleme, her türlü hayvan türünü tanıma, doğadaki bitkileri, mevsim geçişlerini takip edebilme, içinde birçok kelime barındırıp sözlük işlevi görebilme, vücudu tanımaya yönelik içerik bulma, bulmacalar, değerler eğitimi ve birçok temel konuda kaynak olarak kullanılabilecek kitaplar bulunmalıdır. Öğrencinin seçtiği alana göre belirlenen konuyu bu kitaplar aracılığı ile resimler eşliğinde gösterebiliriz. İnternet üzerinden birçok ayrıntılı ücretsiz içeriğe erişmek mümkün. Mesela hayvanlarla ilgilenen bir çocuk için her bir hayvanın anatomisini bulup inceleyebilmesi için kütüphane raflarına yerleştirebileceğini düşünün. Aynı şekilde flaş kartların da..

Eğitim, fikir üretmek konusunda riskli ve deneme yanılma konusunda hassas olunması gereken bir alan. Yukarıda bahsi geçen eğitim modelini düşünüp yazıya dökmem aylarımı aldı. Belki de birkaç yıldır düşünmekte olduğum bir sistemdi. Araştırmalarımda meslek ve yetenek geliştirme alanlarında yapılan etkinliklerin birçoğunun meslek tanıtımı odaklı olduğunu fark ettim. Bu gelişim aşamasında sadece o mesleği hayallerinde büyütebileceklerini düşünüyorum. Yani itfaiyecilik ile ilgili bir kostüm giyinip  o mesleğin tanıtımını yapmak işi öğrenmesini sağlamak yerine hayallerinde kendine uygun bir iş tasarlamasına neden olacaktır. Böylece gelecekte o mesleği seçtiğinde hayallerinin yıkıldığını gözlemleyebilirsiniz. İşte bu yüzden hâlihazırda kullanılmakta olan sistemlerin bizi kurtuluşa götürmediğini ve alternatife çokça ihtiyaç duyduğumuza emin olabilirsiniz. Bahsi geçen alternatif eğitim modeli için halk kütüphanelerinin ayrıca okul kütüphanelerinin ve ödev yapmaya yardımcı olan etüt merkezlerinin kullanabileceğine inanıyorum. Çocuklarımız kendilerini keşfetmek konusunda yardıma ihtiyaç duyuyor. Onlara bu yardımı ulaştırma zamanımız gelmedi mi?

Yazan: Fatmanur Kayıkcı

Ara 10

Yazı Dizisi-I: MASAL DENEN HARİKULADELİK NEDİR?

İçinde bulunduğumuz çağ kitle iletişim araçlarının yoğun kullanıldığı bir zaman dilimidir. Bu zaman diliminde insanlar, gerek görsel gerekse işitsel teknolojik pek çok gelişmeyi ortaya koymuştur. Her ne kadar bu tür teknolojik gelişmeler sözlü kültüre ilk bakışta ket vuruyor gibi gözükse de insanlar, özellikle son 25-30 yılda sözlü kültürün çok önemli bir taşıyıcısı olan, folklorumuzun de önemli yapı taşlarından olan masalla ilgili pek çok çalışma içine girmişlerdir. Masal diyarını merak etmekle kalmayıp, masalın dinleyiciye kattığı değerler üzerinde durmaya, araştırmalar yapmaya başlamışlardır. Bunun yanı sıra masal severler ve masal anlatıcıları, çocuk, genç, kadın, erkek demeden,  masal geceleri, masal saatleri, masal kampları düzenlemeye başlamıştır.

Erken yaşta çocukların sosyal gelişim, dil ve psikolojik gelişimleri üzerinde masalın etkisine dair araştırmalar yapılmaktadır. Öğretmenler, doktorlar, psikologlar, sanatçılar, edebiyatçılar, sanatseverler, ev hanımları, üniversite öğrencileri çocuklar, gençler, yaşlılar her kesimden insan,  masalların sözcüsünün yani, anlatıcısının sesini takip etmeye başlamışlardır.  Nörobiyolog Prof. Dr Gerhald Hüther masal için çocukların sakince oturup, aynı zamanda hayal gücünü geliştirecek, kelime dağarcığını arttıracak, duygudaşlık kurma becerilerini geliştirip, özgüvenini arttıracak, geleceğe daha güvenli ve korkusuzca bakmasını sağlayacak efsunlu bir değnektir der. Peki, bu masal denilen büyülü değnek neyin nesi o zaman? Gelin birlikte bakalım.

Türk Dil Kurumu sözlüğü masalı; Genellikle halkın yarattığı, hayale dayanan, sözlü gelenekte yaşayan, çoğunlukla insanlar, hayvanlar ile cadı, cin, dev, peri vb. varlıkların başından geçen olağanüstü olayları anlatan, bilinmeyen yerde bilinmeyen mekânda geçen, halk edebiyatı ürünü olarak tanımlar.

Aslına bakılırsa, bilinmeyen yer, bilinmeyen şahıs ve bilinmeyen varlıklara ait olayların macerası, hikâyesi olarak tanımlanan masalların, geçmişte gerçek olayların hikâyesi iken, göç, savaş gibi zor durumlarla söyleyeni unutulan, yerini hayali kişi ve karakterlerin yer aldığı folklor ürünü haline gelmiştir.( Sözlü Kültürel Mirasımız Masal 34)

Yüz yıllardır insanlar tarafından anlatılan, olağanüstü kişilerin, olağan üstü olayların bulunduğu, genellikle bir varmış bir yokmuş gibi kalıp sözlerle başlayan( Prof. Dr.Saim Sakaoğlu  Masal Araştırmaları s.2. ) belli bir kahramanı, kahramanın yolculuğunu, bu yolculukta kahramanın bir hedefini gerçekleştirdiğini, hedefine engel olan düşmanlarını ve emeline ulaşmasında yardım eden yoldaşlarını, sonunda ise çıktığı yolculukta ulaştığı mutlu sonu anlatan, edebi ürünler masal olarak tanımlanır. Bu geniş tanımın içinde aslına bakılırsa, folklorun masalla başladığı, ilk masaldan bu güne masalı tanımlayan, kişiden ve belirsiz zamanda ziyade, bütün meziyet, masalın içindeki, iyilik, güzellik, adalet kuvvet gibi hikmetin olduğu görülür.  Bütün kusurlar, kötülükler, çirkinlikler, masal sonunda iyilik, güzellik ve harikuladeliğe dönüşür.

(Pertel Naili Boratav Halk Edebiyatı Dersleri-174.) .

Masallar halkların toplumsal değerlerini, kültürel yapı taşlarını ve inanışlarını içinde barındıran bir sözlü kültür ürünüdür. Sözlü kültürün önemli bir taşıyıcısı olan masallar, folklorumuzun de önemli yapı taşlarındandır.  Her insanın kendi kültürünün çocuğu olduğu düşünürse, masalın da onun yetişmesinde yadsınamaz bir katkısı olduğu anlaşılacaktır. Masalın tanımları arasında “terbiye ve ahlâka faydalı, yararlı hikâye” şeklindeki tanım, masalın bu fonksiyonu üzerinden yapılmıştır. Bu işlev de çocuğun yetişmesinde, masalın bir eğitim aracı olduğudur. Masallarda, iyi-kötü, adil-zalim, diğerkâm-bencil, kibirli-alçakgönüllü, gibi kavramlar  çatışma halindedir

Masalların harikuladeliğinin kaynağı nereden sorusu gelir aklımıza? Masallar, insanlığın ortak mirasıdır. Evrensel değerleri barındırır. Masalların harikuladeliği evvela bundandır. Masallar değişime açıktır ve masal unsurları, farklı kişilerin ağzında söylene söylene, zaman içinde değişiklikler arz etmiş, anlatıldığı coğrafyaya, kültüre, dine göre şekillenmiş ve değişmiştir. Değişmeyen sadece masalın ana iskeleti olmuştur. Fakat masallar, anlatı anlatıla gelişmiş, değişmiş ve güzelleşmiştir.  Masallar insanlığın ortak mirası haline böylece gelmişlerdir. Masalların her ağızda söylenebilmesi; bütün dünya çocuklarınca aynı heyecanla dinlenebilmesi onun bir diğer harikuladeliğini gösterir.

“Görülüyor ki, içlerinde beğenilen, örnek edilmeye değenler de bulunuyor, beğenilmeyen, şerrinden kaçılması gerekenler de… İşte masalların da asıl eğitim değeri burada. Çocuklarımızın ruhunu, iyi örneklere göre inşa ederek onları inandıkları yolda güçlükleri yenecek, şahsiyetli birer insan yapmak. Dünya milletleri bu inanışla, çocuklarının ruhunu masallarla besliyor; özellikle insanları tanıma melekesi kazandırarak onlarla münasebetlerini kolaylaştırıyor” (Eflatun  Cem Güney, 1966, s.9-10).

 

YAZAN: HAVVA İRMAK

Kaynak:

Tdk. Masal maddesi

Pertev Naili Boratav  Zaman Zaman İçinde

Pertev Naili Boratav   Halk Edebiyatı Dersleri 2

Prof. Dr. Saim Sakaoğlu Masal Araştırmaları

Sözlü Kültür Mirası Kültür Bakanlığı Yayınları

Yaşayan Değerler Eğitimi Etkinlikleri Dıane Tıllman

Haz 13

Halk Kütüphaneleri için Öneri Yaz Programları

Halk Kütüphanelerinin yaz dönemi programlarının neden önemli olduğuna ilişkin yapılmış birçok araştırmadan yaptığımız derlemeyi daha önce paylaşmıştır. Okumak için tıklayınız. Daha sonra bu konuda bize destek olan öğretmenlerimiz ile velilerimizin ve çocuklarımızın konuya ilişkin farkındalığını arttırmak için “Öğretmenimden Mektup Var” kampanyasını başlattık. 1 hafta içerisinde öğretmenlerimizin ve gönüllülerimizin desteği ile ülkemizin farklı illerinden 37 okulda 1162 öğrenciye mektuplarımızı ulaştırdık.  “Bu Okulda Kütüphane Kaşifi Var” sertifikalarımızı okullarımıza gururla ilettik.

Şimdi sıra kütüphanelerimizde!

3 aylık yaz döneminde kütüphanelere gelecek olan çocuklarımızı ve gençlerimizi en iyi etkinliklerle karşılamak için çalışma zamanıdır.

Kütüp-Anne Ekibi olarak birbirinden farklı ülkelerin yaz programlarını inceledik. Kütüphanecilerimiz başta olmak üzere bölgede kütüphanesine destek olmak isteyen kamu kurum/kuruluşları, STK, öğretmenler, emekliler, özel sektör çalışanları ve gönüllülerimize ilham olması için en keyifli halk kütüphaneleri yaz etkinliklerini derledik.

Programların içerikleri bölgenin imkanlarına ve kütüphanenin paydaşlarına göre şekillenecektir. Gün ve Saat bilgileri uluslararası uygulamalarda en çok tercih edilen zamanlar olduğundan etkinliklerin altında referans olması adına bu bilgileri tuttuk.

Daha öncede belirtildiği gibi bu çalışma ülkesinde bu alanda daha iyi işler yapmak için heyecan duyan kişilere ilham olması için yapılmıştır. Tüm etkinlikler her bölgeye uygun olmayabilir ancak gelişmeye ve dönüştürmeye uygundur. Çalışmada 120 etkinlik bulunmaktadır. Ayrıca halk kütüphanelerinin tercih ettiği 2018 yılı filmlerine de yer verilmiştir.

Bu çalışmada yoğun bir şekilde çeviri desteği ile görev alan gönüllü ekip arkadaşlarımız Aysel Tolunay, Semra Bayraktar ve Sultan Atalay‘a teşekkür ederiz. Emek yoğun bir çalışma olması ve ülkemizde bu alanda bir ilk olması nedeni ile tüm hakları Kütüp-Anne Platformuna aittir. Ancak “Kütüp-Anne Platformu ( www.kutupanne.com )” şeklinde referans verilmesi halinde kullanılması mümkündür. Bunun yanında ülkemiz örneklerinin bu çalışmayı ve dolayısı ile ülkemiz kütüphaneciliğini geliştireceğine inandığımız için program kapsamında kütüphanenizde uyguladığınız etkinlikleri bizlerle kutupanne@gmail.com adresinden paylaşırsanız çok mutlu oluruz. Bunun yanında sormak istediğiniz her soru için Kütüp-Anne Instagram hesabımızı ya da kutupanne@gmail.com adresimizi kullanabilirsiniz.

0-6 Yaş İçin Programlar

Masallar ve STEAM (0-6 yaş):

Heyecanlı ve eğlenceli STEAM aktiviteleriyle birleştirdiğimiz masal saatlerine katilin!
Gün: Salı
Saat: 10:30

Baloncuk Partisi (0-6 yaş):

Kütüphanede yaz tatiline bir baloncuk partisiyle başlamaya ne dersin?
Gün: Çarşamba
Saat: 10:30

İşaret diliyle masal saati (0-6yaş):

Çocuklarınızı masallar eşliğinde işaret dilinin kelimeleri tanıştırıyoruz.
Gün: Salı
Saat: 10:30

Kendin gibi ol! (3-6yaş):

Bu bir müzik ve drama sınıfıdır. Dans et, şarkı söyle ve oyunlar sergile! Hem de canlı gitar dinletisi eşliğinde!
Gün: Perşembe
Saat: 10:30

Arabalı iç mekan aile sineması (0-6yaş):

Hava yağışlı da olsa güneşli de siz arabanızda sinemanın keyfini çıkarın. Çocuklar kendi arabalarını karton kutulardan tasarlayıp dekore edebilecek ardından arabalarında oturup film izleyebileceği bir ortam. Kayıt zorunludur.
Gün: Perşembe
Saat: 14:00

Parkta masal saati (0-6 yaş ):

Masallar şarkılar ve daha birçok sürpriz barındıran masal saatimiz için bizimle parkta buluşun. Hava yağmurlu olursa kütüphanede bekliyor olacağız.
Gün: Salı
Saat: 10:30

Bebekler ve okul öncesi çocuklar için oyun grupları (0-6 yaş):

Çocuk bölümünde bizimle oyun grubuna katılın ve arkadaşlarınızı da davet etmeyi unutmayın! Bu oyuncaklarla ve müziklerle süslediğimiz kurgulanmamış ve yapılandırılmamış özgür bir oyun programıdır.
Gün: Çarşamba
Saat: 10:00

Yogalı masal saati (0-6 yaş):

Erken dönem çocuklar için küçük el kasları becerisi ve sağlıklı bir vücut için!
Gün: Salı
Saat: 10:30

İlk adımlar (1-4 yaş):

Müzik, hareket, ritim ve masalların kullanıldığı bir dil gelişim programı. Küçük yaşlara yöneliktir.
Gün: Çarşamba
Saat: 09:30

Bebek masal saati (işaret diliyle) (0-5 yaş):

Ritim, şarkı, masal ve işaret diliyle bezenmiş bir dil gelişim programıdır.
Gün: Çarşamba
Saat: 10:30

Bebek ve çocuklar için sanat partisi (0-6yaş):

Renkleri karıştır, dağıt ve parmak boyayla eğlenceye doy! Kütüphanenin bahçesinde buluşalım.
Gün: Çarşamba
Saat: 10:30

Bebek ve Çocuklar için Hopla da zıpla saati (0-6yaş ):

Erken dönem çocuklarının şarkı söyleyip dans ettiği bir müzik eğitimi programıdır.
Gün: Çarşamba
Saat: 10:30

İç Mekan Havuz partisi (3-6yaş):

Küçük bir çocuk havuzu ve bir de top havuzuyla seni bekliyoruz! Havuz oyuncaklarıyla oyunlar, okyanus temalı el sanatları ve çok daha fazlası!
Gün: Çarşamba,
Saat: 10:30

Akıl oyunları (0-6 yaş):

Bu program çocukları keşfetmeye, yaratıcı düşünmeye, küçük kasları desteklemeye ve geliştirmeye yöneliktir.
Gün: Çarşamba
Saat: 10:30

Korsan Gemisi Oyun Grubu& Craft Oyuncakları ve Eğlence! (2-5 yaş):

Haftalık oyun grubu çocuklara ve bakımından sorumlu kişilere birlikte oynama ve yaratıcılıklarını sergileme imkânı sunmaktadır.
Gün: Çarşamba
Saat:10.00

Genç ve Kıpır Kıpır (2-4 yaş):

Popüler müzik ve hareketlerle eğlendiğimiz sınıfımıza katılabilirsiniz
Gün: Pazartesi, Salı, Çarşamba
Saat: 10.00 ya da 18.30

Hareket Zamanı! Dansı Keşfediyoruz. (4-8 yaş):

Evde hareket etmeyi çok seven biri mi var? Yaratıcı hareketleri ve farklı dans stillerinin temellerini öğrenebilirsiniz. Bu etkinlik, Dance Faculty at The Fine Arts Association tarafından desteklenmektedir.
Gün: Perşembe
Saat: 19.00

Storygami: Kağıt ile tasarla! (3 yaş ve üstü):

Profesyonel hikaye anlatıcısı …., 3 yaş ve üzeri çocuklar için masal anlatırken dev boyuttaki kağıtları katlıyor. Her katlama bir hareket, ortam ya da karakteri temsil ediyor. Masal bittiğinde ise harika bir origami ortaya çıkıyor. Katılımcılar da kağıt katlayabilecektir.
Gün: Pazartesi
Saat:18.30

6-11 Yaş Çocuk Programları

Ekolojik çocuklar:

Sanat sınıfında çocuklar temiz, geri dönüştürülebilir malzemelerle eğlenceli sanatsal etkinlikler yapabilecek.
Gün: Salı
Saat: 15:00

Çocuklar için sanat (8-11):

Yaratıcı düşün ve bize katil
Gün: Çarşamba
Saat: 14:00

Süper kahraman partisi:

Kahraman patlamasına hazır ol! Sen de bir süper kahraman ol ve kendi süper güçlerini keşfet!
Gün: Perşembe
Saat: 14:00-15:00

Erkek erkeğe bilim kampı:

1 hafta boyunca katılımcılar eğlenceli bilim, teknoloji, mühendislik, sanat ve matematik aktiviteleri yapacaklar.
Gün: Pazartesi’nden Cuma’ya kadar
Saat: 10:00-15:00

STEAM çalışmaları:

8-11 yaş arası çocukların katılımı ile eğlenceli ve heyecanlı STEAM aktiviteleri yapılacaktır.
Gün: Çarşamba
Saat: 14:00

Sanat Grubu:

Gün: Perşembe
Saat: 14:00

Gizem partisi:

Gizemleri ve sırları çözmeyi sever misin? Peki ya resimli bulmacalı kitapları? Kitaptaki gizemi bizimle çözmeye ne dersin?
Gün: Perşembe
Saat: 14:00

Kız kıza bilim kampı:

Gün: Pazartesinden Cumaya
Saat: 10:00-15:00

Aile boyu açık alan keşifleri:

Açık alanda aile boyu etkinliklerle keyifli zaman geçirmek istiyorsan ve hazine avı gibi oyunlar ile keşfetmeye hazırsan bize katıl.
Gün: Perşembe
Saat: 14:00

WeDo Lego robotik eğitimi:

WeDo kitleri ile Lego Robot yapmayı keşfet. Katılımcılar iki grup halinde çalışacak ve kendi robotlarını yaparak onu programlayacakalr
Gün: Perşembe
Saat: 14:00

Su partisi:

Yaz sıcağından uzaklaştıracak su balonları ve su tabancalarıyla eğlence
Gün: Çarşamba
Saat: 14:00

Köpekler ile Okuma Zamanı:

Bir terapi köpeğine okuma yaparak okuma becerilerinizi geliştirebilirsiniz.
Gün: Cumartesi
Saat: 09.30 ya da 10.00

Kitap Arkadaşlığı ve Yardımcıları
Kitap Arkadaşlığı:

İkinci, üçüncü ve dördüncü sınıfa başlayacak çocukların daha büyük öğrencilerle bir araya gelebilir ve sesli okuma, etkinlikler ve oyunlar ile okuma becerilerini geliştirebilirler.

Kitap Arkadaşlığı Yardımcıları:

6-12. sınıflara giden öğrenciler, daha küçük yaştaki çocuklarla bir araya gelerek sesli okuma, etkinlikler ve oyunlar ile okuma becerilerini geliştirmelerine yardımcı oluyorlar.
Gün: Çarşamba günleri
Saat:18.30-20.00 ya da 13.30-15.00

Çocuklar ile Ayçiçeği Ekiyoruz (6 yaş ve üstü):

Çocuklar küçük bir kaba ayçiçeği tohumu ekmeyi öğreniyor.
Gün: Cumartesi
Saat:14.00-15.00

Kağıt Sanatı (6 yaş ve üstü):

Origami sanatçısı ….. sanatını sergiliyor. Hayvanlar, çiçekler ve hediye kutuları yapıyoruz. Origami kağıdı kütüphane tarafından temin edilecektir.
Gün: Salı
Saat: 14.00-15.00

Serbest STEM Oyun Zamanı (6 yaş ve üzeri):

Çeşitli STEM oyunlarımızı deneyebilirsiniz. Snap Circuit, 3D Doodle Pen ve Laser Maze ve Suspend gibi oyunlarla eğlenebilirsiniz.
Gün: Pazartesi günü
Saat:18.30

İp ile Masal Anlatımı (5-12 yaş):

String Figures.com kurucusu ve uluslararası hikaye anlatıcısı David Titus, ip ile masallar yaratıyor. Tüm katılımcılara, eve götürebileceği bir masal ipi hediye edilecek. Ebeveynler de katılabilirler.
Gün: Çarşamba
Saat:18.00-19.00

11-17 Yaş Çocuk Programları

Gençler için kendin yap projesi:

Gençler için araçları ve materyalleri kullanarak proje tamamlama programı
Gün: Salı
Saat: 15:30

Video oyunları turnuvası:

Mario Kart oynamayı ve kazanmayı sevenler için
Gün: Salı
Saat: 15:30-17:30

Genç aşçılar iş başına (11-14):

Pişirme ya da fırınlanmaya gerek duyulmayan tariflerle 3 kademede yarış ve jürinin tariflerini tatmasına izin ver.
Gün: Salı
Saat: 15:30

Robotik Lego kampı (9-14) :

Bu kampın sonunda gençler bir Lego robotu geliştirip programlayabilecekler.
Gün: Salı-Perşembe
Saat: 12:00-15:00

Müzik ve teknoloji grubu:

Müzik ve bilgisayara ilgili misiniz? Bu bir grup çalışması olacak işbirliğine hazır ol!
Gün: Salı
Saat: 15:30-17:30

Steam kamp (11-13):

Gün: Pazartesi’nden Cuma’ya kadar
Saat: 10:00-15:00

Lego lig gecesi (9-14):

Lego robotları ve yarışmayı seven çocuklar arıyoruz. Lego lig takımımıza katılmak ister misiniz?
Gün: Salı
Saat: 18:00

Teknolojik keşif takımı(8-12):

Gün: Salı
Saat: 18:00

Gençler için cupcake partisi:

Kekleri süsle, ödül kazan ve afiyetle ye!
Gün: Salı
Saat: 15:30

Star Wars LEGO Kulübü:

Star Wars Ayı’nı kutluyoruz. Kendi Star Wars LEGO tasarımlarınızı yaratın! En sevdiğin Star Wars kostümü ya da kıyafetinizi de giyebilirsiniz.
Gün: Cumartesi
Saat:14.00

Batik Boyama Partisi:

T-shirt’ünüzü siz getiriyorsunuz, boyayı biz veriyoruz!

Gençler için Sanat Kulübü:

Sanatsal tasarımlar yaomayı seviyor ama uygulama imkânınız olmuyor mu? Sanat kulübündeki diğer sanatseverler ile bir araya gelebilirsiniz. Her oturumda farklı bir sanat dalı üzerinde yoğunlaşacağız.
Gün: Perşembe
Saat: 18.30-20.30

Kütüphanede Gençler Üretiyor! (13 yaş ve üzeri):

Kütüphaneye gelebilir ve resim çerçeveleri, çiçek saksıları ve çoraptan hayvanlar gibi şeylerin nasıl yapılacağını öğrenebilirsiniz.
Gün: Çarşamba
Saat:19.00-20.00

Video Oyunları Kulübü (12 yaş ve üzeri):

Bu kulüpte, yeni ve eski konsol oyunları oynayabilirsiniz. Kendi oyununuzu da getirebilirsiniz
Gün: Cumartesi
Saat:12.00-15.00

Kütüphane Anime Kulübü (13 yaş ve üstü):

Anime izlemek, anime ve manga üzerine sohbet etmek ve kendi karakterlerinizi çizmek için Kütüphanenizde bize katılabilirsiniz. Kostüm de giyebilirsiniz! Yiyecek-içecek servis edilecektir.
Gün: Cumartesi
Saat: 13.00-16.00

Gençler İşbaşına!:

Kütüphanenizin yeni Genç Bölümünü dekore edebilirsiniz. Kolajlar, kitap destekleri ve kitap raflarını süsleyebilirsiniz!
Gün: Pazartesi
Saat: 17.30-20.00

Small Town Monsters (film) & SasWhat Talk Bigfoot (radyo programı):

SasWhat podcast’ın yaratıcısı Mark Matzke ve film yapımcısı Seth Breedlove, kriptozooloji (Not: türü belirlenememiş hayvanların sırrını çözmeye çalışan bilim dalı) folklor konusundaki görüşlerini paşlaşıyor.
Gün: Çarşamba
Saat: 18.00-19.00

Small Town Monsters (film) Film Gecesi:

Film yapımcısı Seth Breedlove, filmleri “Beat of Whitehall” ve “Boggy Creek Monster”ı tanıtıyor ve gösteriyor.
Gün:Çarşamba
Saat:18.00-19.00

Yetişkinler İçin Programlar

Dikiş dikerken yalnız olma!:

Üzerinde çalışmak üzere bir dikiş projesi getir. Daha tecrübeli olanlardan tavsiye al, kendi edindiğin tecrübeleri paylaş veya sadece çalışırken ortamın keyfini çıkar.
Gün: Salı
Saat: 18:00

Kahve ve boyama kulübü:

İkramlar ve materyaller kütüphane tarafından karşılanacak.
Gün: Pazartesi
Saat: 15:00

Psikolojik destek grubu:

Bir yaşam koçundan aylık psikolojik destek programı. Eşya, evcil hayvan ya da bir yakının kaybı durumunda psikolojik destek sağlanır.
Gün:Salı-Çarşamba
Saat: 18:00

Klasik edebiyat kitapları kulübü:

Romanları ve eserleri tahlil edip tartışabileceğimiz bir ortam, ikramlıdır.
Gün: Çarşamba
Saat: 18.30

Uçucu yağlar semineri:

Hem kendiniz hem aileniz için doğal ve sağlıklı tedavi yöntemleri öğrenebilirsiniz.
Gün: Çarşamba-Pazartesi-Perşembe
Saat: 18:30

Vücut gevşeme yöntemleri semineri:

Bu grupta stres düzeyinizi aşağı çekmenin 2 farklı tekniğini öğrenebilirsiniz.
Gün: Pazartesi
Saat: 19:00

Saray şiirleri grubu:

Şiir severler ve şairler için geliştirme amaçlı eğitim
Gün: Perşembe
Saat: 19:00

Örgü kulübü:

Eğitim ve yardımlaşma amaçlıdır.
Gün: Çarşamba
Saat: 10:00

Okuma grubu:

Aktif bir kitap tahlili için ikramlarımızla sizi bekliyoruz. Kitapların kopyaları sıra üzerlerinde sizi bekliyor olacak.
Gün: Çarşamba
Saat: 14:00

Arıcılık kulübü:

Yeni üyelerini bekliyor
Gün: Çarşamba
Saat: 18:00

Aile oyunlari/Masa oyunları:

Karşılıklı gruplar oyunlar oynuyor, gelin siz de katılın.
Gün: Cumartesi
Saat: 10:30

Yazarlarla tanışma kulübü:

Bir kitap tahlili ve ardından yazarıyla yapılan canlı SKYPE görüşmesi!
Gün: Pazartesi
Saat:18:30

Organizasyon ipuçları semineri:

Pratik organizasyon stratejileriyle hayatınızı daha akıcı ve hızlı kılın.
Gün:Çarşamba
Saat:18:30

El işi kulübü:

Bu hafta kaktüs saksıları dekore edebilirsiniz. (örnek)
Gün: Perşembe
Saat: 10:30

Kendin yap projesi:

2 eğlenceli DIY projesi için bize katıl.
Gün:Perşembe
Saat:18:00

Hamileler için doğum öncesi gevşeme eğitimi:

Bir hastane sponsorluğunda hamileler için gevşeme programı
Gün: Perşembe
Saat: 18:30

Güvenli sürüş eğitimi

Gün: Pazartesi-Salı
Saat: 10:00-13:00

Kahve ve Renkler: Yetişkinler için Boyama Kulübü:

Stresi azaltın, zihninizi rahatlatın ve yaratıcılığa izin verin. Kütüphanede bizimle buluşun, eğlenceli ve dinlendirici bir saat boyunca kahve içmenin ve boyama yapmanın keyfini çıkarın.
Gün: Perşembe,
Saat: 10.30

Kütüphanede Örüyoruz:

Düzenli olarak buluşup sosyalleşen, örgü ve tığ işi yapan bu gruba siz de katılabilirsiniz. Her yaş ve seviyeye uygundur. Lütfen üzerinde çalıştığınız kendi elişinizi getirin.
Gün: Pazartesi
Saat:19.30

Scrapbook Zamanı:

Hobinizi paylaşan arkadaşlarınızla kütüphanenizde bir araya gelebilir ve eğlenceli bir gün geçirebilirsiniz. Lütfen kendi malzemelerinizi getirin. 18 yaş ve üzeri için uygundur.
Gün: Cumartesi
Saat:09.30-16.30

Kart Yapımı 101 Dersi:

… ile tanışın ve el yapımı güzel kartlar yapabilmek için temel kağıt tekniklerini öğrenin. Programa katılım sınırlı olduğundan rezervasyonun erken yapılması önemlidir.
Gün: Çarşamba
Saat:19.00

Yükseklik Değişimi: İtalya, İsviçre ve Fransa Fotoğraf Turu:

Fotoğrafçı …., İtalya, İsviçre ve Fransa’da çektiği fotoğrafları sunuyor.
Gün: Pazartesi,
Saat:18.30-19.30

Temizlemeli mi Temizlememeli mi?:

… Bahçıvan ile çiçek ve yabani ot ayrımını öğreniyoruz!
Gün: Çarşamba
Saat:19.00

Feng Shui ile Evinizi Geliştirin:

İç mimar ….., temel Feng Shui ilkelerini anlatıyor. Kendinizi nasıl daha iyi hissedebileceğinizi ve başkalarıyla ilişkilerinizde nasıl geliştirebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Gün:Perşembe
Saat: 19.00

Bunları Biliyor muydunuz?:

Bölgenizi ne kadar tanıyorsunuz? Şehrinizin zengin bir tarihi var. Şehrinizin adına ilişkin efsaneler savaş dönemi, ünlüleri vb. ilginç bilgiler ile yaşadığınız kenti tanıyın.
Gün: Çarşamba
Saat:18.30

Medicare (Not: ABD’de yaşlılar için devlet sağlık sigortası) Tanıtımı:

65 yaşına yaklaşıyor ve Medicare ile tanışacaksanız, temel bilgileri öğrenmek ve nasıl etkileneceğinizi bilmek için bu fırsatı değerlendirebilirsiniz. Etkinlikteki farklı sigorta planları arasındaki farklar da anlatılacaktır. Mutsko Sigorta’dan … tüm sorularınıza yanıt vermek için orada olacaktır.
Gün: Çarşamba
Saat:19.00-20.30

KÜTÜPHANEDE YAZ SİNEMASI

Film Gecesi

Yeni filmleri büyük ekranda izleyebilirsiniz. Patlamış mısır kütüphaneden! Kapılar 17.30’ta açılacak olup film 18.00’de başlayacaktır. Dışarıdan yiyecek ve içecek getirilmesi serbesttir.

Black Panter (13:00-18:30)
Taşan Peter (10:30)
Muhteşem Kadın (13:00-18:30)
Zamanda Kıvrılma (13:00-18:30)
Harry Potter ev Felsefe Taşı (18:00)
Köpek Adası(13:00-18:30)
Cüce Dedektif Şerlok (10:30)
Başlat (13:00-18:30)

Her Yaştan Karma Gruplar

Yürüyüş Turu:

Yaşadığınız bölgeyi tanımak ve tarihini öğrenmek için yürüyüşe davetlisiniz
Gün: Cuma
Saat: 11:00 / 13:00 / 17:00

İnşaat Eğitimi (Aile Boyu):

Aile katılımlı olacaktır. Materyaller önceden kesilmiş ve hazır olacağı için endişeye mahal yok. Sadece çekiç ve çivi kullanarak yapacağız.
Gün: Perşembe
Saat: 18:00

Hayvanat Bahçesi Ziyareti:

Hayvanat Bahçesi Personeli ve Kütüphaneciler ile bilirlikte hayvanat bahçesindeki hayvanları keşfetmeye hazır mısınız?
Gün: Salı
Saat: 18:00

Ailede kodlama semineri:

3-6 yaş arası çocuğu olan ebeveynler bu eğitimle çocuğun ilgi alanlarını evde nasıl besleyebileceğini öğrenir.

Kodlama 101 / Çocuklar Yetişkinlere Karşı:

Gün: Salı
Saat: 18:00

Çocuk aşçılar iş başına (Aile Boyu):

Gün: Perşembe
Saat: 14:00

Fen ve Bilim şovları:

Çocukların bilime olan merakını ve ilgisini arttırır.
Gün: Salı
Saat: 16:30

Yürüyüş Turu: Yerel Mezarlık:

Yerel kültürün parçası olan kişilerin mezarlıklarını ziyaret edilecek bir saatlik turda bize katılı mısınız?
Gün: Cumartesi
Saat: 15:00

Boya ve giy partisi:

Tişört, kravat, çorap ya da herhangi bir kıyafetini al ve gel.
Gün Çarşamba
Saat: 14:00

Şehrimizdeki Yazarlarla imza günleri:

Tüm aileniz ile şehrinizdeki yazarlarla tanışma, konuşma, kitaplarını imzalatma şansını yakalayabilirsiniz.
Gün: Cumartesi
Saat: 10:30

Ailece El işi:

Biz size örnekleri ve gerekli materyaller sağlayalım, siz de kendi tasarımlarınızı hayata geçirin.
Gün: Perşembe
Saat: 14:00

Köpeğini Sevebilir Miyim?:

Köpek eğitim uzmanı, ailenize köpeklerle etkili iletişimin nasıl sağlanacağı ve kötü tecrübelerden nasıl kaçınacağınızı anlatıyor. Etkinlikte en az bir köpek bulunacaktır.

Kazanmak için Bir Dakika (bkn. Mr.Maker)
60 saniyede ne yapabilirsiniz? Yoğun talep üzerine programa tekrar eklenen bu yarışma tüm aile için eğlence demek!
Gün: Salı günü
Saat:18.30

İnşaat zamanı!:

Yeteneklerini göster ve bloklar, kutular, gazeteler gibi malzemelerle yeni şeyler tasarla!
Gün: Salı
Saat: 18.30

Sihir Gösterisi:

Kütüphanemizde ….. ağırlıyoruz ve muhteşem sihir gösterisini izliyoruz.
Gün: Cumartesi
Saat:14.00

“Daha iyi bir Dünya Kuralım”:

Böcek uzmanı…….., böcek koleksiyonunu gösteriyor! Gün: Salı günü
Saat:18.30

Daha iyi bir Dünya Kuralım! Bağışla!:

Food pantry’ye (aşevi/gıda bankası) ya da Lake Humane Society’ye (bir yardım kuruluşu) bozulmayacak ürünler getiren çocuklar her bir ürün için 5 adet ekstra çekiliş hakkı kazanacaktır.
1 aylık bir kampanya

Yaşlılar için Kart Yapımı:

Tüm ailenizle birlikte kütüphaneye gelebilir ve yaşlılara yardım derneği tarafından yaşlılara hediye edilecek özel kartlar yapın. Temel malzemeler tüm hafta boyunca ulaşılabilir olacak fakat özel malzemeler sadece bu etkinlikte sunulacaktır.
Gün: Çarşamba günü
Saat:12.00-14.00

LEGO Süper Kahramanlar Kulübü:

En sevdiğin Süper Kahraman kıyafetini ya da kostümünü giyerek gelebilir ve LEGO Süper Kahramanları tasarlayabilirsiniz.
Gün: Cumartesi
Saat:14.00

Çılgın Sanat/Bilim Etkinliği:

Eski kıyafetlerinizi giyin çünkü bu sanat/bilim etkinliği “ortalığı birbirine katacaktır”.
Gün:Salı
Saat:18.30

Outback Ray (hayvanlarla şov gerçekleştiren bir televizyoncu):

Ray Outback Muhteşem hayvan gösterisini sergiliyor! Yer sınırlı olduğundan rezervasyonun erken yapılması önemlidir.
Gün: Pazartesi
Saat: 15.00

LEGO Mancınıklar:

Takım içinde çalışacak katılımcılar mühendislik tasarım süreçlerini uygulayacak, LEGO ve lastikler kullanarak kendi prototiplerini oluşturabilecektir. Bu etkinlik Great Lakes Bilim Merkezi tarafından desteklenmektedir.
Gün:Cuma
Saat: 14.00-16.00

Güneş Tutulması Eğlencesi:

Yazın sonunu ve güneş tutulmasını kutlamak için bize katılın! Tüm katılımcılara tutulmayı izleyebilmeleri için ÜCRETSİZ gözlükler verilecektir. Bu etkinlik, The Space Science Institute’s National Center for Interactive Learning tarafından desteklenmektedir.
Gün: Cumartesi
Saat:13.30

Sanat Etkinlikle Eğlence Kampı
Çocuklar Da Yemek Yapar:

Gel ve mutfak becerilerini konuştur.

ÇOCUKLAR İÇİN MASAL ANLATIMI

Çocuklar için Masal Zamanı

Masal anlatımı programları eğlence doludur. Yaşa uygun masallar ve etkinliklerle çocukların dil gelişimi desteklenmekte ve yetkin bir okuyucu olabilmeleri için onları hazırlamaktadır. Çocukların bakımından sorumlu kişiler tüm masal anlatımında eşlik etmektedir..

0-24 Aylık Bebekler
Pazartesi günleri 18.30, Perşembe günleri 10.00
Salı günleri 18.30, Çarşamba günleri 10.00 ya da 10.45
Salı günleri 10:30

0-5 yaş
Pazartesi günleri 11:30, Perşembe günleri 18.30

0-6 yaş
Perşembe günleri, 18.30
Pazartesi günleri, 18..30; Perşembe günleri 14.00

24-36 aylık çocuklar
Salı günleri, 10.00
Salı günleri 10.00 ya da 11.00

3-5 yaş
Pazartesi günleri 10.00, Perşembe günleri,18.30
Perşembe günleri 10.00 ya da 11.00

Özel Gereksinimi olan Çocuklar için Masal Zamanı
Bu etkinlikte, özel gereksinimi olan çocuklara özel masallar, tekerlemeler, şarkılar ve daha birçok farklı aktiviteler gerçekleşmektedir. Etkinlik, tüm yaş gruplarına açıktır!
Salı günleri,

TEKNOLOJİ DERSLERİ

Gizlilik Önemlidir:

İnternetçi kullanırken kendinizi nasıl koruyabileceğize ilişkin yöntemleri ve araçları öğrenebilirsiniz
Gün: Salı
Saat: 18.00-19.00

Kütüphanede Birebir Teknoloji Danışmanlık Oturumları:

Bire bir seanslar ayın her ikinci ve dördüncü Çarşamba günü düzenleniyor. Sanal Danışmanımız teknolojiye ilişkin temel sorulara yanıt verecek. 30 dakikalık bir seans rezerve etmek için kütüphaneyi arayabilirsiniz.
Gün: Çarşamba
Saat: 16.30-19.00 ya da 09.30-13.30

Windows 10 İşletim Sistemini Öğreniyoruz:

Windows 10 İşletim Sistemini kullanmayı öğreniyoruz. Bu etkinlik ders niteliğindedir. Bilgisayarların katılımcılar tarafından temin edilmesi bekleniyor.
Gün: Pazartesi
Saat:18.00-19.30.

Online İş Arama:

İnternette nasıl iş aranacağını öğreniyoruz. Bu etkinlik ders niteliğindedir. Bilgisayarların katılımcılar tarafından temin edilmesi bekleniyor.
Gün: Salı
Saat: 19.00-20.00

Google’da Etkili Arama Yapmak için Tavsiyeler:

İnternette arama yaparken zorlanıyor musunuz? Bu derste, Google Arama Motorunu kullanarak internette haber, resim ve websitelerini nasıl bulabileceğimizi öğreniyoruz.
Gün:Salı
Saat:14.00-15.00

İnterneti Kuralım:

Bu iki aşamalı programda web sitelerinin yapılarını inceliyoruz. Bu uygulamalı bir derstir. “Thimble” programı kullanarak HTML&CSS kodlarını inceliyoruz. Bu ders başlangıç seviyesindedir fakat temel bilgisayar becerileri ve Mouse kullanımı yeterliliği beklenmektedir!
Gün: 2 aşamalı bir programdır.
Saat:18.00-19.30

Bilgisayar Dersleri:

4 temel bilgisayar dersi için bize katılın.
Gün: Perşembe
1.Gün: Bilgisayar donanımı temelleri (ders anlatımı)
2.Gün: Klavye ve Mouse Temelleri (uygulamalı)
3.Gün: Bilgisayar Yazılımı temelleri (uygulamalı)
4.Gün: Temel internet (uygulamalı)
Saat: 10.00-11.30

Yeni Başlayanlar için Office 2013 Word Programı:

Microsoft Word kullanarak nasıl doküman oluşturulacağını öğreniyoruz. Bu etkinlikte; metin düzeltme, metne fotoğraf yerleştirme, satır aralıklarını ve sayfa düzenini ayarlama gibi temel bilgiler aktarılacaktır. Bu, uygulamalı bir derstir. Bilgisayarlar kütüphane tarafından temin edilmektedir.
Gün: Çarşamba
Saat: 10.00-.11.30

Orta Seviye Word Office 2013:

Word 2013 programı hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Tablolar, sütunlar, başlıklar ve altbilgileri nasıl düzenleyebileceğinizi öğrenebilirsiniz. Bu, uygulamalı bir derstir.
Ön koşul: Yeni Başlayanlar için Word dersine katılmış ya da daha önce Word tecrübesine sahip olmak beklenmektedir
Gün: Çarşamba
Saat: 10.00-11.30

Yeni Başlayanlar için Office 2013 Excel:

Microsoft Excel kullanarak nasıl tablo oluşturulacağını öğreniyoruz. Derste, Excel’i nasıl kullanabileceğinizi ve temel formülleri nasıl oluşturacağınızı öğrenebilirsiniz. Bu, uygulama bir derstir. Bilgisayarlar kütüphane tarafından temin edilmektedir.
Gün:Salı
Saat:18.30-20.00

Orta Seviye Office 2013 Excel:

Excel 2013’te sunulan karmaşık araçları, verileri nasıl filtreleyeceğinizi, düzenleyeceğinizi ve gösterebileceğinizi öğrenebilirsiniz. Bu derste formül ve fonksiyonlar da anlatılacaktır. Bu, uygulamalı bir derstir. Ön koşul: Yeni Başlayanlar için Excel dersine katılmış ya da daha önce Excel tecrübesine sahip olmak beklenmektedir.
Gün: Salı
Saat: 18.30-20.00

Aile Teknoloji Laboratuvarı:

Son teknolojiyle oynama zamanı! NEO-RLS teknoloji laboratuvarından …. farklı elektronik cihazları keşfetmek üzere bizimle buluşturuyor.
Gün: Cumartesi
Saat: 12.00-13.00

Gmail ile Temel E-Posta Becerileri:

Google hesabı oluşturulması, e-mail yazma ve yanıtlama ve gelen posta kutusunu nasıl düzenleyebileceğini öğrenebilirsiniz. Bu, uygulamalı bir derstir. Bilgisayarlar kütüphane tarafından temin edilmektedir.
Gün: Perşembe
Saat:10.00-12.00

Temel iPad Becerileri:

iPadinizi nasıl kullanacağınızı öğreniyoruz. Bu derste, uygulamalar, ana ekranın düzenlenmesi ve Safari’nin kullanılarak internette arama yapılması anlatılacak. Lütfen iPad, Apple ID ve şifrenizi yanınızda getirin.
Gün:Pazartesi
Saat:18.00-19.30

Pinterest 101 Dersi:

Pinler, Panolar ve Projeler ile Pinterest dünyasını keşfediyoruz. Hesap oluşturma, ilginizi çeken şeyleri bulma, pin etme ve panoları takip etmeyi öğreniyoruz. Bu etkinlik, ders anlatımı şeklindedir ve bilgisayar ya da pinterest hesabı gerekli değildir.
Gün:Pazartesi
Saat: 19.00-20.00.

Temel İnternet Bilgileri:

İnternete ilişkin temel bilgileri öğrenebilir ve sorularınıza yanıt alabilirsiniz.
Gün: Pazartesi
Saat: 14.00-15.00

Haz 01

Yaz Tatilinde Kitap Okumanın Önemi: Halk Kütüphanelerinin Yaz Dönemi Okuma Programları*

Image result for summer reading program

Halk Kütüphanelerinde Yaz Dönemi Okuma Programlarının Avantajı:

  • Halk kütüphanelerinde bulunan okuma materyallerini kullanarak çocuklar gelişimsel açıdan en kritik olan dönemde ve hatta sonrasında okuma becerilerini ilerletebilirler.
  • Kitaplara erişemeyen çocuklar halk kütüphanelerinden hiçbir ücret ödemeden ödünç kitap alabilir ve bütün yaz boyunca okumaya devam edebilirler.
  • İstikrarlı okuma becerileri geliştirerek, çocuklar kendilerine bütün hayatları boyunca fayda sağlayacak ilave öğrenmenin kapılarını açarlar.

Halk Kütüphanelerinde Örnek Bir Yaz Tatili Okuma Programı

Yaz dönemi okuma programı her yıl düzenli olarak yapılan ve çocukları, gençleri ve aileleri okumak ve diğer aktiviteler için kütüphanelerde bir araya getiren bir programdır.

Halk kütüphaneleri, okuma programının tanıtımını yapmak için yerel okullar ve gençlik organizasyonları ile işbirliği yapar. Program kapsamında, okuyan çocuklar sahip oldukları merak ve yaratıcılığı destekleyen aktiviteler yaparlar. Halk kütüphanelerdeki Gençlik Bölümlerinde çalışan kütüphaneciler çocuklara okuma materyali seçiminde yardımcı olur ve hikaye anlatıcılığı, okuyarak tiyatro oynamak ve kitap tartışmaları gibi okur-yazarlığı geliştirecek programlar sağlarlar.

Kütüphane etkinlikleri okul öncesi çağdaki ve daha büyük çocuklara uygulamalı bilim ve matematik fırsatları sunar.

Halk Kütüphanelerinde Yaz Tatili Okuma Programı; yerel okullar, yerel çocuk-merkezli kurum ve kuruluşlar ve ailelere hizmet veren toplum tabanlı organizasyonlara yereldeki tüm çocuklara ve ailelere fayda sağlamak için birlikte çalışma fırsatı sunar.

Yaz Döneminde Okumanın Önemi

2009 yılındaki bir resmi bir internet yayınında, ABD Eğitim Bakanı Arne Duncan yaz dönemi öğrenme kaybını “yıkıcı” olarak tanımladı. Araştırmacıların sık sık “yaz kaydırağı** (summer slide)” diye söz ettikleri şey budur.

Image result for summer reading program

Okulların verdiği yaz tatili aralarının ortalama bir öğrenci için bir aylık öğretim süresine eşdeğer kayba neden olduğu, dezavantajlı öğrencilerde bu etkilenmenin daha da fazla olduğu tahmin edilmektedir (Cooper, 1996). Araştırmacılar 9. Sınıflarda görülen okuma başarısı açığının üçte ikisinin ilkokul yıllarındaki yaz tatili öğrenme fırsatlarına eşitsiz erişim ile açıklanabileceğini, bu açığın neredeyse üçte birinin daha çocuklar okula başlarken mevcut olduğu sonucuna ulaştılar (Alexander, Entwistle & Olsen, 2007).

Var olan araştırmalar gösteriyor ki yaz tatilinde okuma alışkanlığının erken dönemde kazanılması daha sonraki başarılar için temel oluşturmada kritik öneme sahiptir. Yaz dönemi öğrenme araştırmaları kabaca aşağıdaki başlıklar altında kategorize edilebilir:

  1. Yaz dönemi öğrenme kaybının dezavantajlı çocuklar üzerine etkisi
  2. Kitaplara erişim ve okumaya ayrılan zaman
  3. Başarılı okuma deneyimlerinin önemi
  4. Yenilikçi yaz dönemi okuma programlarının etkisi

1. Yaz Dönemi Öğrenme Kaybının Dezavantajlı Çocuklar Üzerine Etkisi

Baltimore bölgesi öğrencilerini derinlemesine çalıştıkları bir araştırmada, Alexander ve ark. (2007), hem daha iyi durumdaki hem de dezavantajlı geçmişi olan öğrencilerin eğitim öğretim yılı boyunca benzer kazanımlar yaptığı sonucuna varmıştır. Ancak, yaz dönemi boyunca dezavantajlı durumda olan öğrenciler belirgin bir şekilde okumada geri kalıyorlardı. Bu bulgu yalnızca eğitimin önemini doğrulamıyor, aynı zamanda farklı sosyoekonomik altyapıları olan öğrenciler arasındaki bariz eşitsizliklere de işaret ediyordu. Dr. Beth Miller (2007) “Çocukların okul dışında, toplumda ve aile içinde sahip olduğu fırsatlar ve deneyimler gibi diğer faktörler okul notlarındaki fark ile sonuçlanır.” varsayımında bulunur. Öğrencilerin akademik başarıda yaşadığı eşitsizlikler çoğunlukla okul dışında kitaba erişim, pozitif okuma uygulamaları ve kendi kendine keşif ve okumayı destekleyen kuruluşlarla bağlantıda olma konularındaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır.

2. Kitaplara Erişim

halk kütüphaneleri yaz okuma programı

Mc-Gill Franzen and Allington (2004)’a göre, “Çok fazla çocuk yazın zamanını okuyacak kitabı olmadan geçiriyor.” Çalışmalar yaz tatili dönemlerinde çocukların kitaba erişiminde yeni yollar bulunması gerektiğine atıfta bulunuyor. Bu fikir yaz döneminde öğrenmeyle ilişkili en etkili faktörün okumak olduğunu bulan Barbara Heyn (1978)’in araştırmasıyla da destekleniyor. Krashen (2004) tarafından yapılan ileri araştırmalar “Kitaba daha fazla erişimin daha fazla okumayla sonuçlandığı”nı bildirmiştir. McQuillan’e göre (1998)  “Öğrencilerin okuma materyallerine erişim süresi ve kalitesinin okuyarak geçirdikleri zaman ile anlamlı bir şekilde ilişkili olduğu ve dolayısıyla bunun okuma başarısında en önemli belirleyici olduğuna dair kayda değer miktarda kanıt vardır”. Çalışmalar gösteriyor ki daha çok okuyan öğrenciler daha iyi okuyor; ayrıca daha iyi yazıyor, daha iyi heceliyor, daha geniş kelime hazineleri ve karmaşık dil bilgisi yapılarının daha fazla hakimler (Krashen, 2009).

3. Başarılı Okuma Deneyimlerinin Önemi

Çocukların okuma gelişimi ile ilgili çalışmalarında McGill-Franzen ve Allington (2003), okuma yeterliğinin gelişiminde yoğun ve başarılı okuma deneyimlerinin önemine değinir. Eğer çocuklara kendi seçtikleri konularda dinleme, tartışma ve kitap okuma fırsatı verilirse, çok kapsamlı bir bilgi altyapısı geliştirirler ve bu onların kazandıkları bağımsız okuma alışkanlığına kendilerini kaptırmaları için bir platform görevi görür.  Cunningham ve Stanovich (1988)’e göre pozitif okuma gelişiminin anahtar ön göstergeleri okumayı öğrenirken başarı hissetmek ve okumayla ilgili sayısız fırsat ve deneyimlerdir. Okurken keyif alan çocuklar daha fazla ve aynı zamanda daha yetkin okuyacaklardır. Ulusal Eğitim Enstitüsü (National Institute of Education) (1988)’in bir raporunda “…okul dışında yapılan okuma miktarının tutarlı bir şekilde okuma başarısı kazanımları ile ilişkili olduğu” sonucuna varılmıştır.

4. Yenilikçi Yaz Dönemi Okuma Programlarının Etkisi

Image result for summer reading program

Halk kütüphanelerinde yaz dönemi okuma programları “yaz kaydırağı** (summer slide)” için bir çözümdür. Miller (2007) tarafından yaz dönemi okuma programlarının bir analizinde, gelişim prensipleri ile akademik zenginliği birlikte sunan hibrit programlardan çocukların yarar görebileceği tespit edilmiştir. Kütüphanelerde yaz dönemi okuma programları bu hibrit programlara bir örnektir. Barbara Heyn (1978)’in bulgularına göre “Halk kütüphaneleri yaz boyunca çocukların zihinsel gelişimine okullar da dahil olmak üzere herhangi bir kamu kurumundan daha fazla katkıda bulunmuştur.” Drs. Celano ve Neumann (2001), çalışmalarında halk kütüphanelerinde yaz dönemi okuma programlarına katılan çocuklarla yerel eğlence amaçlı yaz dönemi programlarına katılan çocuklar arasındaki farkları izlemişlerdir. Kütüphane programlarındaki çocukların okur-yazarlık ile ilişkili aktivitelere ilave olarak, masal saati, sanat ve el sanatları aktiviteleri ve okuma deneyimini kuvvetlendirmek için tasarlanmış diğer özel etkinliklerden akademik olarak fayda sağladığı sonucuna varmışlardır.

Şu ana kadar olan araştırmalar yaz döneminde okuma arttıkça yaz dönemi öğrenme kaybının azaldığına dikkati çekiyor. Eğitim Bakanı Arne Duncan, “Yaz kaydırağının önüne geçmek adına atılacak anahtar adımlardan biri, çocukların öğrenme, büyüme ve gelişmelerine yardımcı olmak için gün içinde ve yıl boyunca okul dışında geçirilen zamanı avantaja çeviren yüksek kaliteli programlar geliştirip başlatmaktır.” ifadesinde bulunmuştur (Elling, 2009).

 

*Library System of Lancaster County-The Importance of Summer Reading: Public Library Summer Reading Programs and Learning makalesinden çevrilmiştir.

**yaz kaydırağı: öğrencilerin, özellikle de düşük gelirli aileden olanların, bir önceki okul yılında kazandıkları başarı ve becerilerin bir kısmını kaybetmeye yatkınlıklarını ifade eder. Pratik yapılmamasına bağlı olduğu düşünülür.

 

Çevirmen: Sevcan Bilgin (Çeviri desteği için Kütüp-Anne Gönüllümüz Sevgili Sevcan Bilgin’e teşekkür ederiz.)

 

 

Kaynaklar:

Allington, R. L., McGill-Frazen A., Camilli G., Williams L., Graff J., Zeig J., Zmach C., & Nowak R. (2010). “Addressing Summer Reading Setback Among Economically Disadvantaged Elementary Students.” Reading Psychology, (31) 5, 411-427
Alexander, K., Entwistle D., & Olsen L. (2007). “Lasting Consequences of the Summer Learning Gap.” American Sociological Review. no. 72, 167-180.
Anderson, R.C., Hiebert E.H., Scott J.A. & Wilkinson I.A.G. (1985). Becoming a Nation of Readers: The Report of the Commission on Reading [ERIC]. Washington D.C.: US Department of Education, National Institute on Education.
Anderson, R.C., Wilson P.T., & Fielding L.G. (1988). “Growth in Reading and How Children Spend Their Time Outside of School.” [ERIC] Reading Research Quarterly. no.23, 285-303.
Borman, G.D., & Boulay, M. (Ed.). (2004). Summer Learning: Research, Policies, and Programs. Mahweh, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Celano, D., & Neuman S.B. (2001, February). The Role of Public Libraries in Children’s Literacy Development: An Evaluation Report. Harrisburg: Pennslvania Library Association.
Cooper, H., Nye B., Linsey J., et al. (1996). “The Effects of Summer Vacation on Achievement Test Scores: A Narrative and Meta-Analytic Review.” [ERIC] Review of Educational Research, no. 66, 227-268.
Cunningham, A.E., & Stanovich, K.E. (1998). “What Reading Does for the Mind.” [ERIC]American Educator/American Federation of Teachers. Spring/Summer, 1-8.
Cunningham, J.W. (2001). “Report of the National Reading Panel: teaching children to read: An evidence-based assessment of the scientific research literature on reading and its implications for reading instruction.” Reading Research Quarterly, 36(3), 326-335.
Dominican University. (2010, June 22). The Dominican study: public library summer reading programs close the reading gap.
Ed.gov, Pressroom (2009, July) Retrieved August 21, 2009, from Ed.gov web site
Elling, D.M. (2009, July) “Department of Ed encourages summer learning programs.” Retrieved August 21, 2009, from Mott News web site
Heyns, B. (1978) Summer Learning and the Effects of Schooling. New York: Academic Press Inc.
Krashen, S., (2009). Anything but Reading. [ERIC] Knowledge Quest, 37 (No.5), 19-25.
Krashen, S. (2004) The Power of Reading: Insights from the Research, 2nd edition. Portsmouth, NH: Heinemann.
Krashen, S., & Shin F. (2004). Summer Reading and the Potential Contribution of the Public Library in Improving Reading for Children of Poverty. Public Library Quarterly, 23 (3/4), 99-109.
McGill-Franzen, A., & Allington R. (2003 May/June) “Bridging the Summer Reading Gap.”Instructor, 112 no.8.
McGill-Franzen, A., & Allington R. (2004) “Lost Summers: Few Books and Few Opportunities to Read.” Retrieved August 21, 2009, from Reading Rockets
McLaughlin, B., & Smink J. (2009, June) “Summer Learning: Moving form the Periphery to the Core.”  The Progress of Education Reform, no. 3.McQuillan, J. (1998). The Literary Crisis: False Claims, Real Solutions. Portsmouth, NH: Heinemann. In J.T. Guthrie & E. Anderson (Eds.) Engaged reading: Processes, practices, and policy implications (pp.17-45). New York: Teachers College.
Miller, B.M. (2007) “The Learning Season: The Untapped Power of Summer to Advance Student Achievement.” Nellie Mae Education Foundation, 1-70.
Stanovich, K.E. (2000). Progress in Understanding Reading: Scientific Foundations and New Frontiers. New York: The Guilford Press.